Δελτίο Τύπου της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας (ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ.)
Ακόμα μία παράταση λειτουργίας των λατομείων του Αράξου έδωσε πρόσφατα (Μάρτιος 2023) η απερχόμενη κυβέρνηση, αυτή τη φορά χωρίς προσχηματικούς λόγους, γελοιοποιώντας την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον, την ώρα που η κατεδάφιση των Μαύρων Βουνών, είναι ορατή και από την πλευρά της Καλογριάς, δηλαδή από το κέντρο του Εθνικού Πάρκου.
Με αφορμή την παραπάνω εξέλιξη, η ΟΙΚΙΠΑ με επιστολή της στην ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητά να μη δοθεί καμία άλλη παράταση λειτουργίας και το υπουργείο να κινήσει τις διαδικασίες εύρεσης εναλλακτικών λύσεων για την εξεύρεση περιοχών λατομικής δραστηριότητας στο νομό. Είναι καιρός, τονίζεται στην επιστολή, να αποκατασταθεί το κύρος της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και να προστατευτεί στην πράξη το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς.
Για το ίδιο θέμα η ΟΙΚΙΠΑ θα ενημερώσει και όλους τους βουλευτές του νομού.
ΤΟ ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ ΠΑΡΑΤΑΣΕΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 2009
Είναι θλιβερή η ιστορία των επαναλαμβανόμενων παρατάσεων λειτουργίας των λατομείων Αράξου και συνοπτικά έχει ως εξής:
Τα Λατομεία Αράξου, στο πλαίσιο της ειδικής νομοθεσίας με την οποία ιδρύθηκε το Εθνικό Πάρκο υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς, ήτοι της ΚΥΑ 12365 ΦΕΚ 15 της 29-4-2009, έχουν χαρακτηρισθεί ως «ζώνη ΒΑ», στην οποία προσδίδεται προσωρινός χαρακτήρας μέχρι την 1-1-2011, οπότε και όφειλε να ενταχθεί στην Α΄ Ζώνη (Ζώνη Προστασίας της Φύσης).
Αυτό γιατί, τα Μαύρα Βουνά επί των οποίων πραγματοποιείται η λατομική δραστηριότητα, είναι αναπόσπαστο τμήμα του Εθνικού πάρκου, με σημαντικά προστατευτέα αντικείμενα όπως αρπακτικά πτηνά και ενδημικά φυτά. Η λειτουργία των λατομείων συνεχίστηκε, προφανώς σε βάρος των σκοπών προστασίας της φύσης της εν λόγω ΚΥΑ, με διαδοχικές αποφάσεις παράτασης, και με αιτιολογικό την «περιβαλλοντική αποκατάσταση» του υπό λατομική εκμετάλλευση χώρου, με την τελευταία από αυτές να λήγει την το Δεκέμβριο του 2014.
Κατά την διάρκεια της (προεκλογικής) περιόδου του Δεκεμβρίου 2014, με το άρθρο 90 του νόμου 4313/ ΦΕΚ Α 261/17-12-2014, αρμοδιότητος Υπ. Μεταφορών ψηφίστηκε εξαετής (!) παράταση της λειτουργίας των Λατομείων Αράξου με στόχο, όπως αναφέρεται στην διάταξη, να «ολοκληρώσουν όλες τις εργασίες διαμόρφωσης του ανάγλυφου και αποκατάστασης – αναδάσωσης των λατομικών χώρων» μέχρι το τέλος του νέου ΕΣΠΑ (2020).
Ενώ περιμέναμε να τελειώσει αυτή η κατάσταση το 2020, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κράτησε ανοικτά τα λατομεία έως και το 2023 με ερμηνεία ότι εφόσον το ΕΣΠΑ παρετάθη ως το 2023, παρατείνεται αυτοδικαίως (!) και η εκμετάλλευση των λατομείων για τις ανάγκες των έργων αυτού, χωρίς δηλαδή νέα διάταξη νόμου.
Το γαϊτανάκι των παρατάσεων λειτουργίας συνεχίστηκε προσφάτως όπου με το άρθρο 166 του σχεδίου νόμου «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων κλπ» τα Λατομεία Αράξου, που έπρεπε να έχουν παύσει από το 2011 για να αποκατασταθεί η συνέχεια του Εθνικού Πάρκου, λαμβάνουν τη δυνατότητα ΑΚΟΜΑ ΜΙΑΣ παράτασης ως και το τέλος του 2025!
Με βάση τα ισχύοντα, μετά το 2009 οι 3 λατομικές επιχειρήσεις θα έπρεπε να εκτελούν έργα αποκατάστασης του χώρου, έχοντας βρει άλλο χώρο για την άσκηση της δραστηριότητάς τους. Αυτό ήταν απολύτως εφικτό αφού οι 2 από τις 3 λατομικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον Άραξο είναι θυγατρικές πολυεθνικών με πλήθος δραστηριοτήτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και με τεράστιες οικονομικές και τεχνικές δυνατότητες. Θα μπορούσαν (αν ήθελαν) να έχουν μετεγκατασταθεί σε πολύ λίγο χρόνο. Απλά δεν θέλουν.
Είναι ολοφάνερο ότι ο Άραξος είναι η εύκολη λύση. Μικρό κόστος εξόρυξης πολύ καλή ποιότητα υλικών, εύκολη πρόσβαση και φυσικά τεράστια κέρδη. Αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η λειτουργία των λατομείων (θα έπρεπε να) έχει ημερομηνία λήξης. Την εξέλιξη αυτή την επιβάλει η προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής που είναι πάνω από τα κέρδη των επιχειρήσεων.
Η τελευταία παράταση λειτουργίας συνιστά γελοιοποίηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη, από τον οικολογικό χώρο τουλάχιστον. Λύσεις που να αντιμετωπίζουν το σύνολο των αναγκών της Αχαΐας σε αδρανή πρέπει να βρεθούν και να γνωστοποιηθούν αναλυτικά και δημόσια. Η ανακύκλωση των αποβλήτων εκσκαφών και κατεδαφίσεων οφείλει να είναι μέρος αυτών, όπως και η δημιουργία μεμονωμένων λατομείων αντί της λατομικής ζώνης.
Η περαιτέρω κατεδάφιση των μαύρων Βουνών είναι μια ακόμη μεγάλη ντροπή και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η οριστική λήξη της λειτουργίας των Λατομείων Αράξου οφείλει να οριστικοποιηθεί και καμιά παράταση ή τυχόν αλλαγή του νομικού καθεστώτος να μην «εξετασθεί» διότι αυτό βολεύει τις εταιρίες που τα εκμεταλλεύονται. Αρκετά έβγαλαν τόσα χρόνια με τις συνεχείς παρατάσεις για την αποκατάσταση του τοπίου.
Καιρός να αποκατασταθεί το κύρος της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και να προστατευτεί στην πράξη το Εθνικό Πάρκο.
