Η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας προχωρά σε μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών στον τομέα της εποπτείας της αγοράς εργασίας. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2025 βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το νέο σύστημα Business Intelligence (BI), το οποίο, αξιοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, αναλύει σε πραγματικό χρόνο τα δεδομένα του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας.
Μέσω του συστήματος καθίσταται δυνατή η αυτόματη ανίχνευση ασυνεπειών και παραβάσεων χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία επιθεωρητών, γεγονός που καθιστά τον έλεγχο πιο ακριβή, άμεσο και αντικειμενικό.
Οι πρώτες δοκιμές στις Περιφερειακές Διευθύνσεις έχουν ήδη φέρει αποτελέσματα, εντοπίζοντας λάθη και αποκλίσεις σε δηλώσεις ωραρίων, υπερωριών, αποδοχών και ημερών ανάπαυσης.
Το ΣΕΠΕ έχει ήδη αποστείλει ενημερωτικές επιστολές προς εργοδότες, επισημαίνοντας τα ευρήματα του συστήματος BI και καλώντας τις επιχειρήσεις να διορθώσουν τις αποκλίσεις που εντοπίζονται, όπως υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπόμενου χρόνου εργασίας, λανθασμένες καταγραφές στην Ψηφιακή Κάρτα, ασυνέπειες στις δηλώσεις αποδοχών ή υπερωριών και παραβάσεις που αφορούν την εβδομαδιαία ανάπαυση ή τις άδειες. Σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, η διαδικασία προβλέπει επαναληπτικούς ελέγχους και επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν.5053/2023 και το άρθρο 17 του Ν.4808/2021, τα οποία θεμελιώνουν τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες της Ανεξάρτητης Αρχής. Έτσι, η μετάβαση από την παρατήρηση στην παράβαση καθίσταται πλέον άμεση και αναπόφευκτη.
Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, που θεσπίστηκε με το άρθρο 74 του Ν.4808/2021, αποτελεί σήμερα τον πυρήνα των ηλεκτρονικών ελέγχων. Ο συνδυασμός της καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας με την ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων μέσω του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ δημιουργεί ένα πλήρες και αξιόπιστο ψηφιακό αποτύπωμα της εργασιακής σχέσης.
Παράλληλα, το άρθρο 27 του Ν.5053/2023 επιτρέπει στην Επιθεώρηση Εργασίας να αξιοποιεί τεχνολογικά εργαλεία, όπως αλγοριθμικά μοντέλα και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, για την πρόβλεψη και ανίχνευση παραβατικών συμπεριφορών. Με αυτόν τον τρόπο κάθε μεταβολή στο ωράριο, κάθε παράλειψη καταγραφής εισόδου ή εξόδου και κάθε ασυνέπεια στις δηλώσεις αποδοχών εντοπίζεται πλέον άμεσα.
Η νέα μεθοδολογία φέρνει ριζικές αλλαγές και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις, οι οποίες πλέον δεν χρειάζεται να περιμένουν επιτόπιους ελέγχους για να διαπιστωθούν παραβάσεις.
Ο αλγόριθμος του συστήματος μπορεί να επεξεργαστεί δεκάδες παραμέτρους, όπως επαναλαμβανόμενες υπερωρίες χωρίς ρεπό, διαφορετικές δηλώσεις ωραρίου για τους ίδιους εργαζόμενους, ασυνέπειες μεταξύ δηλωμένων και πραγματικών στοιχείων κάρτας ή αποκλίσεις μεταξύ δηλωθέντων και καταβαλλόμενων αποδοχών. Όλα τα δεδομένα διασταυρώνονται με τις υποβολές στο ΕΡΓΑΝΗ και τις δηλώσεις αποδοχών στο myDATA, διαμορφώνοντας ένα ολοκληρωμένο προφίλ συμμόρφωσης για κάθε επιχείρηση. Όσες εμφανίζουν υψηλό δείκτη κινδύνου εντάσσονται αυτόματα σε λίστες στοχευμένων ελέγχων.
Η προσέγγιση της Αρχής είναι διττή: αρχικά δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν και να διορθώσουν τα σφάλματα, ενώ σε επόμενο στάδιο προβλέπεται η άμεση επιβολή προστίμων, τα οποία θα καθορίζονται βάσει της βαρύτητας και της επαναληψιμότητας της παράβασης, καθώς και του μεγέθους της επιχείρησης, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης μετατρέπει τον έλεγχο σε έναν συνεχή και αυτοματοποιημένο μηχανισμό όπου τα δεδομένα λειτουργούν ως αδιάψευστος μάρτυρας. Η ευθύνη, πλέον, μεταφέρεται ξεκάθαρα στον εργοδότη, ο οποίος οφείλει να διασφαλίζει τη διαρκή συμμόρφωση.
Η νέα πραγματικότητα σηματοδοτεί το τέλος της εποχής των παραδοσιακών ελέγχων και την αρχή ενός έξυπνου οικοσυστήματος εποπτείας, όπου η διαφάνεια και η ταχύτητα αποτελούν βασικές προϋποθέσεις. Οι επιχειρήσεις καλούνται να θωρακίσουν τις εσωτερικές διαδικασίες τους, να παρακολουθούν τα δεδομένα τους καθημερινά και να εξασφαλίζουν την πλήρη τήρηση της εργατικής νομοθεσίας. Οι αποκλίσεις που παλαιότερα μπορούσαν να παραμείνουν αθέατες για μήνες, εντοπίζονται πλέον μέσα σε δευτερόλεπτα. Η ψηφιακή εποχή της Επιθεώρησης Εργασίας δεν αφήνει περιθώρια για αδράνεια — μόνο για συνεχή προσαρμογή, υπευθυνότητα και απόλυτη διαφάνεια.
