Πόσο απέχει η Βενετία από τη Θεσσαλονίκη; Οι επιστήμονες απαντούν «ελάχιστα». Η εικόνα της πλημμυρισμένης πλατείας του Αγίου Μάρκου, για τρίτη φορά μέσα σε μία εβδομάδα, με πρωτόγνωρες υλικές καταστροφές και τους κατοίκους της πόλης σε απόγνωση, ίσως να είναι βγαλμένη από το μέλλον της Ελλάδας, εξηγούν. Σύμφωνα με μια πρωτότυπη επιστημονική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο Συνέδριο Καινοτομίας τον Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, η στάθμη της θάλασσας στον Θερμαϊκό Κόλπο σημειώνει σχετική άνοδο της τάξεως τον 1,4 εκατοστού κατ’ έτος. Τα στοιχεία κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για ανεξέλεγκτες πλημμύρες και εφιαλτικές καταστροφές τα επόμενα χρόνια.
Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξε μια ομάδα νέων επιστημόνων από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, η οποία με ακαδημαϊκό σύμβουλο τον καθηγητή Διαστημικών Εφαρμογών Ισαάκ Παρχαρίδη αποφάσισε να υπολογίσει, αξιοποιώντας και δεδομένα δορυφορικής τηλεπισκόπησης, τη «Σχετική Άνοδο της Θάλασσας», δηλαδή να μελετήσει όχι μόνο το πόσο ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας σε ευάλωτες περιοχές της Ελλάδας αλλά και το πώς συμπεριφέρεται παράλληλα η ακτογραμμή της. Για τον σκοπό αυτόν επελέγησαν η πόλη της Αλεξανδρούπολης και ο Έβρος, η παράκτια ζώνη του Θερμαϊκού Κόλπου και η παράκτια ζώνη της περιοχής Κυλλήνης – Αράξου.
Πλημμύρες
Τα αποτελέσματα από τον Θερμαϊκό Κόλπο ήταν εντυπωσιακά: Στην περιοχή από το Καλοχώρι μέχρι το δέλτα των ποταμών Αξιού και Αλιάκμονα στον Θερμαϊκό η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, ενώ ταυτόχρονα σημειώνεται καθίζηση της παράκτιας ζώνης, και μάλιστα με τιμή σημαντικά μεγαλύτερη από την τιμή ανόδου της στάθμης των υδάτων.
Πιο συγκεκριμένα, προέκυψε ότι την περίοδο υπό το 2014 μέχρι τα μέσα του 2019 η προαναφερθείσα περιοχή σημείωνε καθίζηση περίπου 1,2 εκατοστών κατ’ έτος, ενώ η στάθμη της θάλασσας την περίοδο 1993-2000 εμφάνιζε μέση ετήσια ταχύτητα ανύψωσης 2 χιλιοστά κατ’ έτος. Η δεύτερη ζώνη που εξέτασαν οι επιστήμονες στον Θερμαϊκό Κόλπο ήταν η περιοχή του αεροδρομίου, όπου εντοπίστηκαν σαφώς χαμηλότερες τιμές και επομένως μειωμένος κίνδυνος από την κλιματική αλλαγή.
«Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας εκθέτει τις ακτές σε συχνότερες και σφοδρότερες πλημμύρες και κατολισθήσεις και αναμένεται να επηρεάσει εκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το τέλος τον αιώνα» λένε οι ερευνητές που υλοποίησαν τη μελέτη με την υποστήριξη του προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινού Δυναμικού, Εκπαίδευση και δια Βίου Μάθηση, ΕΣΠΑ 2014-2020».
Επίσης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για ισχυρές καταιγίδες που θα συνοδεύονται από πολύ ισχυρούς ανέμους, όπως τυφώνες, οι οποίοι συνδέονται με πολύ καταστροφικά γεγονότα. Υπολογίζεται ότι πολλά παράκτια οικοσυστήματα θα εξαφανιστούν με αυτόν τον τρόπο για πάντα» προσθέτουν. Οι περιοχές που τέθηκαν στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων θεωρούνται υψηλού κινδύνου ενώ έχουν ταυτόχρονα ιδιαίτερη σημασία: η Αλεξανδρούπολη επειδή τα δέλτα των ποταμών ευνοούν τις καθιζήσεις, ο Θερμαϊκός Κόλπος επειδή φιλοξενεί μεγάλα αστικά κέντρα και η περιοχή της Κυλλήνης διότι εκεί εντοπίζονται μεγάλες εκτάσεις που προστατεύονται από το δίκτυο NATURA. Άλλωστε, όπως εξηγεί ο κ. Παρχαρίδης, οι ερευνητές θέλησαν να εξετάσουν και τη χρήση γης στις περιοχές που μελέτησαν. Τα στοιχεία αυτά συνυπολογίστηκαν στην εκτίμηση του κινδύνου: η υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση, η λειτουργία βιομηχανικών μονάδων, η προσέλκυση τουρισμού αναδεικνύουν έντονα τις ενδεχόμενες επιπτώσεις από καταστροφικά φαινόμενα στην περιοχή.
