Οι ειδικοί μας ζητούν ολοένα πιο επίμονα να φοράμε μάσκες για να αναχαιτιστεί η πανδημία που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός Covid-19, αλλά πόσο αποτελεσματικές είναι στ’ αλήθεια;
Επιστήμονες από τις ΗΠΑ συνόψισαν προ ημερών στην ιατρική επιθεώρηση JAMA, τα ευρήματα των έως τώρα μελετών. Σύμφωνα με αυτά, η χρήση μάσκας από έστω και ένα άτομο στο σπίτι μειώνει κατά 79% τις πιθανότητες να εξαπλωθεί ο νέος κορωνοϊός στο νοικοκυριό. Αλλά αυτό είναι μόνο ένα όφελος από τις μάσκες.
Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ιωάννης Ντάνασης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ) εξηγούν τι άλλο έδειξαν οι μελέτες.
Λιγότερα ημερήσια κρούσματα
Οι μάσκες συσχετίζονται με μείωση στον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Επιδημιολογικά μοντέλα υπολόγισαν ότι, μόνο στις ΗΠΑ, είχαν αποτραπεί 200.000 νέες λοιμώξεις χάρη στις μάσκες, μέχρι τις 22 Μαΐου 2020.
Λιγότερες λοιμώξεις στους υγειονομικούς
Γιατροί, νοσηλευτές και λοιπό υγειονομικό προσωπικό βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης εναντίον του νέου κορωνοϊού. Όταν σε ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο των ΗΠΑ κατέστη υποχρεωτική η χρήση μάσκας από υγειονομικούς και ασθενείς, το ποσοστό των υγειονομικών που ήταν θετικοί στον κορωνοϊό μειώθηκε από το 15% στο 11%.
Γιατί μας προστατεύουν
Για να καταλάβει κανείς γιατί είναι τόσο προστατευτικές οι μάσκες, πρέπει να γνωρίζει πως μεταδίδεται ο νέος κορωνοϊός.
Όπως γράφουν οι ειδικοί, ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο κυρίως μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, με συνήθη εμβέλεια τα 2 μέτρα. Ωστόσο η μετάδοση είναι δυνατή και μέσω αερολύματος σε αρκετά μεγαλύτερη εμβέλεια.
Οι μάσκες προσφέρουν ένα φυσικό φραγμό και αποτρέπουν τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Τα αναπνευστικά σωματίδια δεν παράγονται μόνο και το βήχα και το πτέρνισμα, αλλά και κατά την ομιλία και την αναπνοή. Επομένως δεν ενδείκνυται η αφαίρεση της μάσκας απ’ όποιον μιλάει.
Χαρακτηριστικά έχει δειχθεί ότι 1 λεπτό δυνατής ομιλίας μπορεί να παραγάγει πάνω από 1.000 αερολύματα που φέρουν ιικά σωματίδια. Τα σταγονίδια αυτά μπορεί να αιωρούνται επί αρκετή ώρα στον αέρα σε ένα κλειστό, μη επαρκώς αεριζόμενο περιβάλλον.
Ο ρόλος των ασυμπτωματικών
Έχει διαπιστωθεί ότι ποσοστό 40% έως 45% των ανθρώπων που μολύνονται από το νέο κορωνοϊό, είναι ασυμπτωματικοί. Ωστόσο μπορεί να μεταδίδουν τον ιό. Στην πραγματικότητα, υπολογίζεται ότι η μετάδοση από τους ασυμπτωματικούς φορείς ευθύνεται για το 50% των κρουσμάτων της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός.
Επομένως, η γενικευμένη χρήση μάσκας στην κοινότητα είναι απαραίτητη. Πόσο μάλλον που καθώς πλησιάζει ο χειμώνας θα αυξηθούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες και συναθροίσεις σε κλειστούς χώρους. Οι μάσκες είναι απαραίτητες κατά τις δραστηριότητες αυτές. Και η χρήση τους πρέπει να είναι συνεχής.
Απαραίτητα και τα άλλα μέτρα
Μόνες τους οι μάσκες, όμως, δεν αρκούν για να προστατευθούμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό από τον κορωνοϊό. Η χρήση μάσκας πρέπει να εφαρμόζεται σε συνδυασμό με άλλα μέτρα. Τα μέτρα αυτά είναι:
- Η τήρηση αποστάσεων ασφαλείας από άλλα άτομα
- Το συχνό και καλό πλύσιμο των χεριών
- Ο επαρκής αερισμός των χώρων
- Η αποφυγή των συναθροίσεων
Ο διαγνωστικός έλεγχος για τον κορωνοϊό επίσης είναι σημαντικός, αλλά δεν επαρκεί από μόνος του για τον έλεγχο της πανδημίας, υπογραμμίζουν οι αμερικανοί ειδικοί.
«Εκτός από τους διαγνωστικούς περιορισμούς που έχουν εγγενώς οι διάφορες δοκιμασίες ελέγχουν για τον ιό, ο έλεγχος αντικατοπτρίζει την κατάσταση φορείας σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο», εξηγούν οι επιστήμονες του ΕΚΠΑ. Επιπλέον, ένα θετικό αποτέλεσμα δεν είναι σημαντικό μόνο για τον ίδιο τον ασθενή. Έχει ιδιαίτερη αξία και για την ιχνηλάτηση των επαφών του.
Η ιχνηλάτηση με τη σειρά της οδηγεί στον αυτοπεριορισμό και την επιτήρηση, ώστε τυχόν συμπτώματα να γίνουν εγκαίρως αντιληπτά. Με αυτό τον τρόπο θα γίνουν οι απαιτούμενες παρεμβάσεις και θα σπάσει η αλυσίδα της μετάδοσης του κορωνοϊού.
Όλ’ αυτά, όμως, πρέπει να γίνονται σε συνδυασμό και με τα υπόλοιπα μέτρα, όπως η χρήση μάσκας και η σωματική απομάκρυνση.
Καθολική χρήση
Καθώς οι χώρες ανά τον κόσμο προσπαθούν να επαναλειτουργήσουν τις κοινωνικές και οικονομικές δομές, η καθολική εφαρμογή της μάσκας σε συνδυασμό με απλές καθημερινές παρεμβάσεις, που δε χρειάζονται υψηλή τεχνολογική εξειδίκευση ούτε φέρουν επιπλέον κόστος, παραμένουν κρίσιμες για την διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης του κορωνοϊού, τονίζουν οι ειδικοί.
Η επιστροφή στην κανονικότητα απαιτεί να φοράμε μάσκες προσώπου σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας. Απαιτεί επίσης να τηρούμε και τα υπόλοιπα μέτρα πρόληψης της COVID-19.
«Οι ερευνητικές προσπάθειες για την ανεύρεση ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου έναντι του SARS-CoV-2 βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Μέχρι όμως να έχουμε τα αποτελέσματα από τις τρέχουσες μελέτες φάσης 3, απλές καθημερινές παρεμβάσεις είναι απαραίτητες για να προληφθεί η μετάδοση της λοίμωξης COVID-19. Οι παρεμβάσεις αυτές θα είναι απαραίτητες και όταν υπάρξει διαθέσιμο εμβόλιο. Ακόμα και με υψηλή αποτελεσματικότητα και μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού θα χρειαστούν μερικοί μήνες έως ότου επιτευχθεί “ανοσία αγέλης”», καταλήγουν οι επιστήμονες του ΕΚΠΑ.
