Τα δύο δημοτικά καταφύγια στα οποία «φιλοξενούνταν» περίπου 450 ζώα μπορούν να χαρακτηριστούν επιεικώς ως κόλαση. Οσα ζώα είχαν καταφέρει να επιβιώσουν στέκονταν σε ένα πάτωμα διαμορφωμένο από τα περιττώματά τους, μη έχοντας πρόσβαση σε τροφή ή νερό. Τα κοκαλιασμένα σώματά τους έτρεμαν από το κρύο και το δέρμα τους ήταν γεμάτο φουσκάλες από τη χρόνια έκθεση στα καιρικά φαινόμενα, αλλά και τη βρώμα στην οποία είχαν καταδικαστεί να ζουν καθημερινά. Το πιο στενάχωρο, όμως, δεν ήταν η δραματική κατάσταση των ζώων αυτών, αλλά η αγάπη και η εμπιστοσύνη με την οποία υποδέχθηκαν όλους εμάς, που ήμασταν εκεί για να τους προσφέρουμε ένα χάδι.
Μία εβδομάδα μετά την πρώτη μας επίσκεψη, με τη βοήθεια του δικηγόρου μας Κωνσταντίνου Τοκατλίδη και της αντεισαγγελέως, καταφέραμε να κατασχέσουμε πενήντα ζώα, τα οποία έχρηζαν άμεσης κτηνιατρικής περίθαλψης και μερικά από τα οποία δεν άντεξαν ούτε το ταξίδι μέχρι την Αθήνα. Μετά την αποχώρησή μας ανέλαβαν τη φροντίδα των εναπομεινάντων ζώων (400 περίπου) οι τοπικές εθελοντικές οργανώσεις, στις οποίες μέχρι εκείνη τη στιγμή απαγορευόταν η είσοδος για ευνόητους λόγους. Εμείς με τη σειρά μας υποσχεθήκαμε να είμαστε δίπλα τους για ό,τι χρειαστεί και να επανέλθουμε με ένα επιχειρησιακό σχέδιο για τη βελτίωση της λειτουργίας των τοπικών καταφυγίων και την επίλυση του ευρύτερου προβλήματος.
Η επόμενη μέρα
Εάν μάθαμε κάτι από την περίπτωση της Σπάρτης, αυτό είναι ότι τα φαινόμενα συχνά απατούν και ότι δυστυχώς είχαμε δίκιο όταν προειδοποιούσαμε τους υπεύθυνους της κυβέρνησης για τους κινδύνους των δημοτικών κυνοκομείων. Πριν προλάβουμε να επιστρέψουμε στην Αθήνα, είχαμε λάβει δεκάδες εκκλήσεις από δημότες της επαρχίας, οι οποίοι μας μετέφεραν αντίστοιχες εικόνες με αυτές που αντικρίσαμε στη Σπάρτη, αποδεικνύοντας ότι η κατάσταση που αντιμετωπίσαμε εκεί αναπαράγεται σε πολλούς άλλους δήμους, οι οποίοι βιάζονται να απορροφήσουν κονδύλια, χωρίς το παραμικρό ενδιαφέρον για τα ζώα που καλούνται να προστατεύσουν.
Το νέο νομοσχέδιο
Οταν παρουσιάστηκε το νέο νομοσχέδιο, πολλοί βιάστηκαν να το παρουσιάσουν ως την πολυαναμενόμενη λύση στο πρόβλημα των αδέσποτων στην Ελλάδα. Η μεγαλύτερη επιτυχία του νομοσχεδίου αυτού, όπως υποστήριζαν τότε οι δημιουργοί του, ήταν το πρόγραμμα «Φιλόδημος», το οποίο θα μοίραζε κονδύλια άνω των 40 εκατ. ευρώ για την ανέγερση δημοτικών καταφυγίων.
Διαβάζοντας για το πρόγραμμα αυτό και μια και ζητήθηκε η άποψη των φιλοζωικών οργανώσεων της χώρας σχετικά με το ευρύτερο σχέδιο, σπεύσαμε να προλάβουμε το κακό, νομίζοντας αφελώς ότι η γνώμη μας θα ακουστεί και η γνώση μας θα χρησιμοποιηθεί για να αποφευχθούν τυχόν αστοχίες μιας λανθασμένης προσέγγισης.
Με το που ξεκίνησαν όμως οι συζητήσεις, μας έγινε πολύ γρήγορα αντιληπτό ότι οι αποφάσεις είχαν παρθεί ήδη και ότι η δική μας παρουσία θα ήταν κυρίως διακοσμητική. Μη θέλοντας παρ’ όλα αυτά να πάει χαμένη η ευκαιρία της συμβολής μας, εξηγήσαμε με λεπτομέρεια εκείνη την ημέρα, αλλά και γραπτώς μετά την αναχώρησή μας, τους λόγους για τους οποίους το πρόγραμμα «Φιλόδημος» θα είχε μηδενικό αποτέλεσμα και τρομακτικές επιπτώσεις για χιλιάδες ζώα.
Η «λύση» των δημοτικών κυνοκομείων
Οπως είναι λογικό, ένα πρόβλημα του μεγέθους των 2.000.000-3.000.000 αδέσποτων που προσπαθούν να επιβιώσουν στους ελληνικούς δρόμους δεν έχει άμεση λύση. Είναι, όπως προσπαθήσαμε μάταια να τους εξηγήσουμε, απλά μαθηματικά. Οσα καταφύγια και να χτιστούν, όσα κονδύλια και αν διατεθούν, δεν υπάρχει η δυνατότητα να φιλοξενηθούν τόσα ζώα και εκτός αυτού οι δήμοι δεν διαθέτουν ούτε τις γνώσεις, ούτε τις ευαισθησίες που δυστυχώς είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει σωστά μια εγκατάσταση που φιλοξενεί ζωντανά πλάσματα και όχι αντικείμενα.
Αποφασισμένοι να προτείνουμε μια εναλλακτική λύση, επανήλθαμε μερικές εβδομάδες αργότερα, καταθέτοντας μια λεπτομερή πρόταση για την επίλυση του προβλήματος, η οποία βασιζόταν στις στειρώσεις και την εκπαίδευση στα σχολεία, στους δήμους και την αστυνομία. Το σχέδιο που παρουσίασε η οργάνωσή μας πρότεινε την επίσημη καταγραφή των αδέσποτων ζώων κάθε δήμου (για να υπολογιστεί επιτέλους με ακρίβεια το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος) και τη δημιουργία ενός λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για την καθολική στείρωση των ζώων αυτών, η οποία θα καλυπτόταν με ευκολία από τα κονδύλια που προορίζονταν για το πρόγραμμα «Φιλόδημος». Το σχέδιο αυτό στηριζόταν στην τακτική αξιολόγηση της προόδου κάθε δήμου και τη διάθεση κονδυλίων, με βάση τον αριθμό των αδέσποτων που θα είχε κάτω από τη διαχείρισή του.
Δυστυχώς, παρ’ όλη την προσπάθεια που καταβάλλαμε, οι κόποι μας ματαιώθηκαν και αποδείχθηκε ότι, όπως ίσχυε και στην περίπτωση της Σπάρτης, έτσι και το αρμόδιο υπουργείο ενδιαφερόταν περισσότερο να παρουσιάσει μια φαινομενική λύση, η οποία θα ικανοποιούσε έστω και προσωρινά τους ψηφοφόρους του, παρά να εκμεταλλευτεί στρατηγικά τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, βάζοντας επιτέλους σε σειρά τις δημοτικές αρχές και αντιμετωπίζοντας το κολοσσιαίο πρόβλημα των αδέσποτων ζώων της χώρας αποτελεσματικά και στοχευμένα.
Η επιτυχία της Σπάρτης
Το να παρουσιάζαμε τη Σπάρτη ως εξαίρεση στον κανόνα των δημοτικών κυνοκομείων θα ήταν παραπλανητικό. Είναι βέβαιο ότι όσο επικρατεί αυτή η νοοτροπία του φαίνεσθαι, οι εικόνες που αντικρίσαμε στη Σπάρτη ολοένα θα αυξάνονται, ενώ θα καλούμαστε εμείς, οι εθελοντικές ομάδες και οι ιδιωτικές οργανώσεις, να αντεπεξέλθουμε στις ανάγκες ενός ανεξέλεγκτου αριθμού αδέσποτων ζώων, προσπαθώντας μάταια να μαζέψουμε τα σπασμένα του Δημοσίου.
Η έκβαση της συγκεκριμένης περίπτωσης, ωστόσο, ήταν ιδιαίτερα σημαντική για δύο λόγους. Πρώτον, ήταν η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε ο νόμος σε δημοτική αρχή στη χώρα μας, οδηγώντας στη σύλληψη τριών από τους υπεύθυνους. Δεύτερον, μέσα από την επιτυχία μας αυτή αποδείξαμε ότι υπάρχει κι άλλος τρόπος για να απαιτήσουμε την προτεραιοποίηση των αναγκών των αδέσποτων ζώων.
Περίπου έναν χρόνο πριν, καταβάλαμε τεράστια προσπάθεια και σπαταλήσαμε πολύ χρόνο ελπίζοντας ότι θα προλαμβάναμε τέτοιου είδους καταστάσεις, χωρίς επιτυχία. Σήμερα καλούμαστε να αντιδράσουμε πια, λειτουργώντας πυροσβεστικά και φροντίζοντας έτσι ώστε να αποδοθεί η δικαιοσύνη όπου καταπατώνται τα δικαιώματα των ζώων στα οποία έχουμε αφιερώσει τις ζωές μας.
Η Σπάρτη ήταν, όπως έχω ξαναπεί, μόνο η αρχή. Εχουμε λάβει φωτογραφικό υλικό από δημοτικά καταφύγια σε όλη τη χώρα και θεωρούμε χρέος μας να ερευνήσουμε κάθε ένα από αυτά και να επιστρατεύσουμε όλες μας τις δυνάμεις έτσι ώστε να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι.
Θα μας βρουν απέναντί τους όλοι όσοι νομίζουν ότι οι ψεύτικες υποσχέσεις και η αδιαφορία τους περνάει απαρατήρητη. Θα είμαστε εκεί όσο υπάρχουν ζώα που αργοπεθαίνουν σε εγκαταστάσεις που κάποιοι διαφημίζουν με υπερηφάνεια στους ψηφοφόρους τους. Θα είμαστε εκεί να αποκαλύπτουμε την αλήθεια που πολλές φορές κρύβεται πίσω από το φαίνεσθαι».
