Πλέει σε διεθνή ύδατα, άνωθεν ελληνικής υφαλοκρηπίδας – Τι ισχύει στην περίπτωση του Oruc Reis, τι ορίζουν οι κανόνες της διεθνούς ναυσιπλοϊας – Ποια είναι τα επιχειρήματα της Ελλάδας, τι ισχυρίζεται η Τουρκία
Σε διεθνή ύδατα αλλά σε θαλάσσια περιοχή άνωθεν ελληνικής υφαλοκρηπίδας πλέει το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Oruc Reis, με τα δύο βοηθητικά του πλοία Ataman και Cengiz Han και ένα στολίσκο από 10 τουρκικά πολεμικά πλοία που το συνοδεύουν.
Όπως φαίνεται στις φωτογραφίες που έδωσαν στη δημοσιότητα οι Τούρκοι, τα πέντε από τα 10 τουρκικά πολεμικά πλοία που συνοδεύουν το Oruc Reis έχουν δημιουργήσει έναν προστατευτικό κλοιό γύρω από το ερευνητικό πλοίο
Ο πλους ενός ερευνητικού πλοίου σε διεθνή ύδατα επιτρέπεται, όπως επίσης δεν υπάρχει κάποιου είδους περιορισμός για κίνηση πολεμικών πλοίων οποιασδήποτε χώρας στην ανοικτή θάλασσα. Υπ’ αυτή την έννοια, με δεδομένο δηλαδή ότι το Oruc Reis με τα δύο βοηθητικά του πλοία και οι μονάδες του τουρκικού στόλου πλέουν σε διεθνή ύδατα, δεν υπάρχει κάποιου είδους παραβίαση των κανόνων της διεθνούς ναυσιπλοϊας.
Χρονικός περιορισμός για την διάρκεια της περιπλάνησης του Oruc Reis άνωθεν ελληνικής υφαλοκρηπίδας -αλλά σε διεθνή ύδατα- δεν υπάρχει. Οι Τούρκοι έχουν τη δυνατότητα να παραμείνουν στη θαλάσσια περιοχή που έχουν προσδιορίσει με την Navtex που εκδόθηκε παρανόμως από τον παράκτιο σταθμό της Αττάλειας μέχρι τις 23 Αυγούστου (αλλά και σε μεταγενέστερο χρόνο, αν εκδώσουν νέα αγγελία προς ναυτιλλομένους).
Η Αθήνα εξέδωσε αντι-navtex από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού ενημερώνοντας τους ναυτιλλομένους ότι η τουρκική αγγελία είναι παράνομη και ότι ο σταθμός της Αττάλειας δεν έχει αρμοδιότητα να εγκρίνει σεισμικές έρευνες σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η τουρκική πλευρά με νέα Navtex επέμεινε ότι έχει την νόμιμη εξουσιοδότηση χαρακτηρίζοντας με την σειρά της άκυρη και παράνομη την ελληνική αγγελία προς ναυτιλλομένους. Το νόημα αυτών των ενεργειών είναι ότι καμία πλευρά δεν αναγνωρίζει την δικαιοδοσία της άλλης στην συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή, άρα υφίσταται μια νομική διαφορά η οποία πρέπει να επιλυθεί μέσω διμερών διαπραγματεύσεων ή από τα διεθνή διαιτητικά δικαστήρια.
Το πρόβλημα δημιουργείται από το γεγονός ότι οι Τούρκοι έχουν προαναγγείλει την πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών, για τη διενέργεια των οποίων απαιτείται η σχετική άδεια του κράτους που ασκεί την κυριαρχία στις συγκεκριμένες θαλάσσιες ζώνες.
Όμως στην περιοχή νότια του Καστελόριζου οι θαλάσσιες ζώνες δεν είναι οριοθετημένες. Η Ελλάδα επιχειρηματολογεί ότι οι θαλάσσιες ζώνες που της ανήκουν ταυτίζονται σχεδόν με τα όρια του FIR Αθηνών, της περιοχής δηλαδή στην οποία έχει δικαιώματα έρευνας και διάσωσης.
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η «εισέχουσα» του Καστελλορίζου δεν δημιουργεί κανενός είδους διαταραχή στην αξίωσή της να καταλαμβάνει ολόκληρη τη θαλάσσια περιοχή από την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι την Ρόδο, την Κάρπαθο, την Κάσο και την Κρήτη νησιά στα οποία οι Τούρκοι αναγνωρίζουν θαλάσσιες ζώνες που ισούνται με το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων μόλις στα 6 ναυτικά μίλια από τις ακτές τους!
Στη λογική αυτή της Τουρκίας, ότι δηλαδή η ακτογραμμή της από την περιοχή του Κας -απέναντι από το Καστελλόριζο- μέχρι την Κύπρο της επιτρέπει να διεκδικεί την θαλάσσια κυριαρχία μέχρι εκεί που ξεκινούν οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Λιβύης στηρίχθηκε το παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο με το οποίο η Άγκυρα επιχειρεί να σφετεριστεί θαλάσσιες ζώνες ελληνικής κυριαρχίας, επιδιώκοντας να εγκλωβίσει τα ελληνικά νησιά σε μια ζώνη τουρκικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Με την Συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο, η Ελλάδα προβάλλει τη νόμιμη αξίωση να ακυρώσει νομικά το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο.
Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρηματολογεί ότι με την Συμφωνία τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο η επήρεια που αποδίδεται στα νησιά μας εμποδίζει την προβολή των ακτών της Τουρκίας και ως εκ τούτου της αφαιρεί το κύριο αίτιο να έχει αξίωση να οριοθετεί με τη Λιβύη. Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα επισημαίνουν ότι με την συμφωνία για ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου δημιουργείται μια νομική διαφορά με την Τουρκία η οποία θα μπορούσε να επιλυθεί στα διεθνή δικαστήρια.
«Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να οδηγήσουμε την Τουρκία αλλά και την κυβέρνηση της Τρίπολης στη Χάγη ώστε να οριοθετηθούν οι θαλάσσιες ζώνες μεταξύ των τεσσάρων χωρών (Ελλάδα – Τουρκία – Λιβύη – Αίγυπτος), με βάση το δίκαιο της θάλασσας και με εφαρμογή των αρχών της αναλογικότητας και πάνω από όλα στην αρχή ότι τα νησιά έχουν δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ» σημειώνει κυβερνητικός αξιωματούχος.
Η Τουρκία ωστόσο θεωρεί ότι η Συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου είναι άκυρη και δεν δημιουργεί θέμα ακυρότητας για το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο. Ωστόσο, η πλευρά του στρατάρχη Χαφτάρ στη Λιβύη έχει στείλει επιστολή στον ΟΗΕ με την οποία διευκρινίζει ότι το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο δεν αναγνωρίζεται από το κοινοβούλιο της Λιβύης και κατά συνέπεια είναι άκυρη.
Η Τουρκία θέλει να διευρύνει τις διεκδικήσεις της και στο Αιγαίο. Προβάλλει τον ισχυρισμό ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ότι οι θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο πρέπει να οριοθετηθούν στη γραμμή του 25ου μεσημβρινού που κόβει το αρχιπέλαγος στη μέση. Διεκδικεί την υφαλοκρηπίδα ανατολικά του 25ου μεσημβρινού και «παραχωρεί» στην Ελλάδα την υφαλοκρηπίδα δυτικά του 25ου, επιδιώκοντας να εγκλωβίσει την πλειονότητα των ελληνικών νησιών σε μια ζώνη τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
