Έχω το δυσμενές προνόμιο να είμαι ο Υπουργός Παιδείας που πρώτος βρέθηκε αντιμέτωπος με το φαινόμενο των μαθητικών καταλήψεων. Οι καταλήψεις στα πανεπιστήμια, παγκόσμιο φαινόμενο, είχαν και έχουν κατά κανόνα πολιτικό πρόσημο. Ήταν προάγγελος πολιτικών ανακατατάξεων και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Ο γαλλικός Μάης του 68 υπήρξε ιστορικό γεγονός. Το φαινόμενο των μαθητικών καταλήψεων αποτελεί νοσηρό σύμπτωμα που εγκαταβιώνει στη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια. Αποτελεί όνειδος για μια δημοκρατική και συντεταγμένη πολιτεία. Αποκαλύπτει τις παθογένειες, όχι μόνο της δημόσιας εκπαίδευσης, αλλά πρωτίστως του πολιτικού συστήματος. Γιατί οι καταλήψεις εξυπηρετούν αποκλειστικά κομματικές σκοπιμότητες και συντεχνιακά συμφέροντα. Τα υπαρκτά κατά καιρούς προβλήματα της εκπαίδευσης αποτελούν το πρόσχημα.
Και υποκινούνται και καθοδηγούνται.
Εφευρέτης και κάτοχος του knowhow των μαθητικών καταλήψεων είναι το ΚΚΕ και η αριστερά γενικότερα. Οι καταλήψεις αποφασίζονται στα κομματικά γραφεία. Εκεί διατυπώνονται τα μαθητικά «αιτήματα», διανθισμένα με επίκαιρα κομματικά συνθήματα, όπως «όχι στην αγορά των Rafale» κτλ. Ένας μικρός αριθμός, 5-10 οργανωμένων μαθητών, «επιδίδει» το «τελεσίγραφο» της κατάληψης στη διεύθυνση και απαιτεί την παράδοση του σχολείου. Διευθυντής και Σύλλογος Καθηγητών, παραδίδουν το σχολείο στους ανήλικους μαθητές και αποχωρούν. Η καθοδήγηση και ο έλεγχος των καταλήψεων από το κόμμα επιτυγχάνεται με τη συγκρότηση του «συντονιστικού των καταλήψεων». Πρόκειται για το εκάστοτε «καπέλο» των καταλήψεων που η ΚΝΕ συγκροτεί από μέλη της ως εκπροσώπους των μαθητών. Πρόεδρος του «συντονιστικού» στις καταλήψεις 1990-91 είχε διοριστεί ο τότε κνίτης Αλέξης Τσίπρας. Ανάλογα με την πολιτική συγκυρία, οι καταλήψεις ενισχύονται από τα άλλα κόμματα της εκάστοτε αντιπολίτευσης. Το 1990 ήταν το ΠΑΣΟΚ. Σήμερα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Η εξωκοινοβουλευτική αριστερά και ιδιαίτερα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, έχουν επιτύχει σημαντική διείσδυση στα σχολεία τα τελευταία χρόνια.
Ο ιός των καταλήψεων έχει την ίδια μεταδοτικότητα με τον κορωνοϊό. Ο μιμητισμός, ο «χαβαλές» και η παραπληροφόρηση, δημιουργούν το πρόσφορο έδαφος για τη γενίκευση των καταλήψεων και την ανάφλεξη στον χώρο της παιδείας. Στις υποκριτικές κραυγές «κάτω τα χέρια από τους μαθητές και το ακηδεμόνευτο μαθητικό κίνημα», η απάντηση είναι αυτή που όλοι γνωρίζουν : Οι καταλήψεις και υποκινούνται και καθοδηγούνται.
Θεωρώ δείγμα πολιτικής υγείας την επαναστατικότητα των νέων. Ονειρεύονται να αλλάξουν τον κόσμο. Συμμετείχα άλλωστε σε όλους τους αγώνες της γενιάς μου. Οι καταλήψεις όμως των σχολείων από ανήλικους μαθητές, αποτελούν καρικατούρα των νεολαιίστικων κινημάτων. Τα οράματα, τα όνειρα και οι αγωνίες των νέων δεν εκφράζονται με αλυσίδες και λουκέτα στις εξώπορτες και «χαβαλέ» μέσα στα σχολεία. Οι γνήσιοι αγώνες των νέων γίνονται ακηδεμόνευτοι από κόμματα, στο δρόμο και τις διαδηλώσεις. Με λεβεντιά και καθαρά πρόσωπα και όχι κρυμμένα πίσω από κουκούλες. Οι υποκινούμενοι και καθοδηγούμενοι από κόμματα «μαθητικοί αγώνες» αποκαλύπτουν τις χρόνιες πολιτικές και εκπαιδευτικές παθογένειες.
Πολιτικές παθογένειες
Η άλωση της δημόσιας εκπαίδευσης αποτέλεσε κυρίαρχο κομματικό στόχο της Αριστεράς από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Μαθητικές κομματικές οργανώσεις και κομματικός συνδικαλισμός αποτελούν το όχημα για την κομματική διείσδυση στη δημόσια εκπαίδευση, με συνέπεια την απαξίωση του δημόσιου σχολείου και τον ευτελισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η ευθύνη διαμόρφωσης ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών, κατά τη συνταγματική επιταγή, περνάει από τα χέρια των λειτουργών της παιδείας και την ευθύνη της πολιτείας στους κομματικούς καθοδηγητές. Η Αριστερά έχει αναλάβει τη «διάπλαση των παίδων». Καταλήψεις, ανυπακοή, χαβαλές, είναι η συμβολή της στην αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης. Προκύπτει σοβαρό πρόβλημα δημοκρατίας η οποία πλήττεται στον πυρήνα της. Αντί να καλλιεργείται στα νέα παιδιά δημοκρατική συνείδηση, εκκολάπτεται η ανομία, η πολιτική βία, η αναρχία και σε τελευταία ανάλυση ο αριστερόχρωμος φασισμός.
Η Πολιτεία, Κυβέρνηση και θεσμικά όργανα, αντιμετωπίζουν με αμηχανία, παθητικότητα και σε κάθε περίπτωση με αναποτελεσματικότητα, τη συστηματική αποδόμηση της δημόσιας εκπαίδευσης από την αριστερά και τον κομματικό συνδικαλισμό. Κάθε πειθαρχική ή ακόμη και ποινική διαδικασία, που προβλέπεται για την προστασία της ομαλής και απρόσκοπτης λειτουργίας των σχολείων, καταγγέλλεται ως «ποινικοποίηση, αυταρχική και κατασταλτική αντιμετώπιση των δίκαιων αγώνων των μαθητών». Από το πολιτικό μπούλινγκ ή ακόμη και τη βία, όλοι όσοι έχουν καθήκον και ευθύνη να διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία των σχολείων, διευθυντές, σύλλογοι καθηγητών, δήμαρχοι, εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές, αδρανούν με την ανοχή της κυβέρνησης. Οι καταλήψεις τερματίζονται όταν κριθεί ότι οι πολιτικοί στόχοι επιτεύχθηκαν. Αυτά που παραμένουν είναι οι ζημιές, άυλες και υλικές.
Το πραγματικό θύμα των καταλήψεων δεν είναι ούτε η εκάστοτε Κυβέρνηση ούτε ο εκάστοτε Υπουργός Παιδείας. Θύμα είναι η δημόσια εκπαίδευση που απαξιώνεται και ο εκπαιδευτικός λειτουργός που ακυρώνεται ως παιδαγωγός και αγωγός γνώσεων. Οι θύτες, οι ανήλικοι μαθητές, είναι και θύματα. Γιατί επιδεινώνονται οι εκπαιδευτικές ανισότητες σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων. Ευνοούνται εκείνοι που μπορούν να πληρώσουν τα δαπανηρά φροντιστήρια και τα ακριβά ιδιωτικά σχολεία. Θύμα προπαντός είναι ο φορολογούμενος πολίτης. Γιατί πληρώνει για υπηρεσίες που δεν προσφέρονται αλλά και το λογαριασμό των καταστροφών που πάντα συνοδεύουν τις καταλήψεις.
Εκπαιδευτικές Παθογένειες
Οι καταλήψεις αποκαλύπτουν την αποτυχία του δημόσιου σχολείου. Αποτυχία συλλογική Πολιτείας και εκπαιδευτικών. Το δημόσιο σχολείο έχει πάψει να είναι ο κύριος φορέας αγωγής και μόρφωσης. Έχει καταλήξει να υφίσταται για να παρέχει τους αναγκαίους τίτλους για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Να δικαιολογεί τη μισθοδοσία των εκπαιδευτικών και να εξασφαλίζει πελάτες για τα ιδιαίτερα μαθήματα. Η μάθηση έχει μεταφερθεί στα φροντιστήρια. Εκεί ούτε καταλήψεις γίνονται ούτε διδακτικές ώρες χάνονται. Τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό είναι κοινά με τα σχολεία και δεν ενοχλούν εκεί τους μαθητές.
Αποκαλυπτική της προσχηματικής επίκλησης των προβλημάτων από την κρίση του κορωνοϊού είναι η απρόσκοπτη λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων. Λειτουργούν κάτω από τις ίδιες συνθήκες με τα δημόσια. Ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα παραμένει 25-27 στο σύνολο των ιδιωτικών σχολείων. Αντίθετα, στα δημόσια, μόνο το 3% των τμημάτων εμφανίζουν αυτόν τον αριθμό. Γιατί ούτε νέες αίθουσες μπορούν να εξευρεθούν, ούτε υπεράριθμοι καθηγητές διορίζονται. Μόνο το δημόσιο καλείται να βρει νέες αίθουσες και να διορίσει χιλιάδες μόνιμους εκπαιδευτικούς για την αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας. Η λύση της διπλής βάρδιας (πρωί – απόγευμα) απορρίπτεται από γονείς και εκπαιδευτικούς γιατί διαταράσσεται η φροντιστηριακή εκπαίδευση.
Η εξήγηση είναι ότι τα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν ως κανονικά σχολεία. Με υπεύθυνη διοίκηση και αξιολόγηση. Με κλειστές πόρτες στα κόμματα και τον κομματικό συνδικαλισμό. Επιπλέον γονείς και μαθητές σέβονται τα χρήματα που δαπανούν. Στη δωρεάν παιδεία, κανείς δε σέβεται τα χρήματα των φορολογουμένων.
Οι καταλήψεις, πρόκληση αναγέννησης της παιδείας
Πολιτεία και κοινωνία είναι ώρα να αφυπνιστούν. Να πάψουν να εθελοτυφλούν. Η απελευθέρωση της παιδείας από τον πνιγηρό εναγκαλισμό του κομματισμού και του ομογενοποιημένου κομματικού συνδικαλισμού, είναι καθήκον και ευθύνη της πολιτείας. Ταυτόχρονα είναι ζήτημα δημοκρατίας και πατριωτισμού της κοινωνίας των πολιτών. Γιατί υπονομεύεται το μέλλον της χώρας και των παιδιών του ελληνικού λαού.
Οι σημερινές καταλήψεις, στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας και της οικονομικής δυσπραγίας, αποτελούν επίδειξη επικίνδυνης ανευθυνότητας από κόμματα και συνδικαλιστές που τις υποθάλπουν. Ο πραγματικός πολιτικός διαχωρισμός την εποχή του κορωνοϊού είναι ανάμεσα στους λογικούς και υπεύθυνους και τους ψεκασμένους και ανεύθυνους. Διαπερνά οριζόντια το πολιτικό σύστημα.
Η απάντηση της Πολιτείας και της Κοινωνίας των Πολιτών, δεν πρέπει να είναι άλλη από την εφαρμογή μιας ολιστικής μεταρρύθμισης του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Οι καταλήψεις αποτελούν πρόκληση και ευκαιρία για την αναγέννηση της δημόσιας εκπαίδευσης. Ένα μεταρρυθμιστικό τσουνάμι με αιχμή την αξιολόγηση των πάντων είναι η επιβαλλόμενη αντιμετώπιση των νοσηρών φαινομένων που μαστίζουν τη δημόσια εκπαίδευση. Μεταρρυθμίσεις αυτονόητες για την πρόοδο της χώρας και των παιδιών του ελληνικού λαού. Μεταρρυθμίσεις που διαρκώς αναβάλλονται ή ακυρώνονται εδώ και 30 χρόνια. Γιατί προσκρούουν στα κομματικά και συντεχνιακά συμφέροντα.
Προτείνω την άμεση συγκρότηση επιτροπής προσωπικοτήτων αντίστοιχη της επιτροπής Πισσαρίδη. Προϋπόθεση για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας είναι η αλλαγή του εκπαιδευτικού της μοντέλου. Η αναγέννηση του εκπαιδευτικού συστήματος αποτελεί προϋπόθεση για την αναγέννηση και την επανεκκίνηση της χώρας. Η ολιστική μεταρρύθμιση της παιδείας είναι ο καλύτερος εορτασμός για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Του Βασίλη Κοντογιαννόπουλου
|