Όπου δεν τύπτει λόγος να τύπτει ράβδος
Μεσημέρι 15ης Απριλίου 2018, μεγάλη δασική φωτιά στην ευρύτερη φωτιά της Φρίξας. Δύο μέρες μετά, υπήρχαν ακόμα μικροεστίες. Ωστόσο, δεν ήταν μία ούτε δύο οι εστίες φωτιάς που άναψαν μια μέρα με ανέμους 8 μποφόρ – στην Ηλεία. Όπως ανακοίνωσε η Πυροσβεστική του Νομού μας, μέσα σε λιγότερο από 12 ώρες, κλήθηκε να παρέμβει για να σβήσει 9 φωτιές – στη Φρίξα, στις Ράχες, στο Αγρίδι, στο Ανεμοχώρι, στη Μάκιστο, στον Κακόβατο, στο Φανάρι Ανδρίτσαινας, στο Σκουροχώρι, στο Κακοτάρι και στη Σπιάτζα.
Χάρις στην ηρωική προσπάθεια της Πυροσβεστικής, που διέθεσε 37 οχήματα και 100 άντρες, αλλά και με τη συνδρομή της τοπικής αυτοδιοίκησης Α’ και Β΄ βαθμού, τέθηκαν υπό έλεγχο οι φλόγες που έγλειφαν τα σπίτια της Σκιλλουντίας, όπου ζητήθηκε μερική απομάκρυνση κατοίκων, αλλά και τα χωριά Φρίξα, Παλαιά Καλυβάκια, που κινδύνεψαν. Χάρις και στο γύρισμα του καιρού τα ξημερώματα επιτράπηκε να αρχίσουν οι ρίψεις νερού από τα αεροσκάφη Canadair και το ελικόπτερο Super Puma. Τέλος, σχετικά, καλό αυτή τη φορά για την Ηλεία. Οι κάτοικοι της Σκιλλουντίας και της Φρίξας είδαν βέβαια το χάρο με τα μάτια τους, όμως χάρη στην επέμβαση της Πυροσβεστικής της Ηλείας και τη συνδρομή δυνάμεων από Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησο και Ιόνιο, ο τελικός απολογισμός της καταστροφής ήταν: 800 στρέμματα δασικής έκτασης και 300 στέμματα καλλιεργήσιμης γης. Το σημαντικότερο όμως, δεν υπήρξαν ζημιές σε περιουσίες, αλλά κυρίως καμία απώλεια σε ανθρώπινες ζωές και ζώα.
Ευθύνες σε φορείς, αλλά και στους πολίτες
Η Πυροσβεστική Ηλείας συμπεραίνει ότι ο τόπος μας λαμπάδιασε ξανά επειδή κάποιοι επιχείρησαν να κάψουν λιόκλαρα, εν μέσω σφοδρών ανέμων. Συνελήφθη ένας κάτοικος της Φρίξας που έκαιγε κλαδιά με την κατηγορία του εμπρησμού από αμέλεια. Αν και δεν έχουμε μπει ακόμη στην αντιπυρική περίοδο, η οποία αρχίζει από την 1η Μαΐου, και επιτρέπεται ακόμα το άναμμα φωτιάς χωρίς άδεια της Πυροσβεστικής, πόση ανευθυνότητα χρειάζεται για να αποφασίσεις να κάψεις λιόκλαρα με ανέμους 8 μποφόρ;
Ο ΣΥΡΙΖΑ Ηλείας, στην ανακοίνωσή του για τις πυρκαγιές, ορθά επισήμανε τις αυξημένες ευθύνες όχι μόνο των πολιτών αλλά και των τοπικών αρχών για την αντιμετώπιση των κινδύνων: όταν ένας τόπος έχει πάθει πρωτοφανή συμφορά, θα πρέπει να απαγορεύονται οι φωτιές όταν έχουμε πολύ δυνατούς ανέμους. Οι τοπικοί φορείς (Δήμοι, ΜΜΕ, αγροτικοί σύλλογοι, δασοφύλακες κλπ) θα πρέπει να ενημερώνουν τους πολίτες για τους κινδύνους, οι πυροσβεστικές δυνάμεις να βρίσκονται σε επιφυλακή, να γίνονται προληπτικές περιπολίες για την αποφυγή εμπρησμών (εκουσίων ή ακουσίων), Δήμοι και Περιφέρεια να έχουν ενεργοποιημένα τα σχέδια εκτάκτων αναγκών και να έχουν επαφή με τις εθελοντικές ομάδες, και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση να θέτει σε ετοιμότητα τα Δασαρχεία για προληπτική δράση.
Ποινική δίωξη και πρόστιμα σε εμπρηστές
Εγώ όμως επιμένω στην ευθύνη των πολιτών. Έστω ότι έχουμε άριστα όλα τα μέσα στη διάθεσή μας: πυροσβεστική σε κάθε δήμο, εθελοντικές ομάδες, Canadair και Ericsson κλπ. Υπάρχει περίπτωση να τα βγάλουμε πέρα όταν εκδηλώνονται 9 διαφορετικές εστίες φωτιάς μέσα σε λίγες ώρες, με ισχυρούς ανέμους, όταν δηλαδή οι πολίτες δεν δείχνουν την απαιτούμενη προσοχή;
Αλλά αν οι πολίτες δεν δείχνουν την απαιτούμενη προσοχή, χρειάζονται αποτρεπτικά κίνητρα από το νόμο. Κατά την άποψή μου, η ισχύουσα νομοθεσία που προβλέπει ότι αν κάποιος, ακόμη κι αν ευθύνεται για ακούσιο εμπρησμό, βοηθήσει στην κατάσβεση μιας πυρκαγιάς – ειδοποιώντας την πυροσβεστική – δεν διώκεται ποινικά ούτε πληρώνει πρόστιμο, δεν είναι στη σωστή κατεύθυνση. Χρειαζόμαστε πιο αυστηρή νομοθεσία που να προβλέπει την ποινική δίωξη όσων προκαλούν τις πυρκαγιές και το δικαστήριο θα εκτιμά αν υπάρχουν ελαφρυντικά, αλλά και σε κάθε περίπτωση να καταβάλλουν οι ίδιοι ένα διοικητικό πρόστιμο ανάλογα με το μέγεθος της ζημιάς που προκάλεσαν. Το ύψος του προστίμου μπορεί να βασίζεται σε εκτίμηση Πυροσβεστικής και δασαρχείων.
Κανονικά, θα έπρεπε οι πολίτες να μη χρειάζονται το νόμο για να δείξουν την απαιτούμενη προσοχή. Θα έπρεπε να το κάνουν από μόνοι τους – από έγνοια για τον τόπο τους, τους συμπολίτες τους, ακόμη και για τους εαυτούς τους. Αλλά μέχρι να το καταλάβουν όλοι αυτό, ας υπάρξει πρόβλεψη από το κράτος.
