Σφοδρές αντιδράσεις από τους Δήμους έχει προκαλέσει η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων. Η ΚΕΔΕ μάλιστα απειλεί ακόμα και με προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας παραδεχόμενα εμμέσως τις ασάφειες που περιείχε η αρχική απόφαση εξέδωσαν εγκύκλιο 14 σελίδων εξειδικεύοντας και μειώνοντας τον αριθμό των υπόχρεων ακινήτων εντός των πόλεων, στην οποία αναφέρεται πως δίνονται απαντήσεις «μετά από πληθώρα ερωτημάτων που υποβλήθηκαν επί της εφαρμογής του κανονισμού από Δήμους και πολίτες ακινήτων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του». Ωστόσο, για ακόμα μία φορά τα όσα ζητούνται από τους Δήμους, χωρίς την ανάλογη χρηματοδότηση και το ανάλογο προσωπικό, μοιάζουν ανεφάρμοστα.
Η εγκύκλιος, η οποία εκδόθηκε μόλις 20 ημέρες πριν την καταληκτική προθεσμία για την υποβολή τεχνικής έκθεσης των ακινήτων, διάστημα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι ημέρες αργίας του Πάσχα, «διορθώνει» την οριζόντια υποχρέωση λήψης μέτρων και υποβολής των σχετικών μελετών, η οποία όριζε ότι αφορούσε όλα τα ακίνητα σε ακτίνα 300 μέτρων ακόμα και από πάρκα ή άλση με αποτέλεσμα σε πολλούς αστικούς και ημιαστικούς δήμους να συμπεριλαμβάνονται εκτάσεις που έφταναν έως και το 1/3 των δήμων με τον αριθμό των ακινήτων που αφορούσε να ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια. Πλέον διευκρινίζεται ότι «ο κανονισμός αφορά σε δομημένα ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιαστικό πράσινο, κηρυγμένες δασωτέες, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε ακτίνα τριακοσίων (300) μέτρων από τα όρια των εκτάσεων αυτών. Αφορά επίσης κτίσματα εντός πάρκων και αλσών πόλεων και οικιστικών περιοχών. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση των αλσών, ο κανονισμός εφαρμόζεται μόνο στα κτίρια που βρίσκονται εντός αυτών και όχι στα όμορα του άλσους ακίνητα, ούτε και σε αυτά που έχουν πρόσωπο στο άλσος».
Επίσης διευκρινίζεται ότι ο κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, ούτε στην περίπτωση που υπάρχει εντός αυτών κτίσμα βοηθητικής χρήσης για την αποθήκευση εξοπλισμού, εργαλείων και υλικών που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση γεωργικής δραστηριότητας.
Η νέα εγκύκλιος, πάντως, δεν παρατείνει εκ νέου τις ημερομηνίες εφαρμογής του κανονισμού, οι οποίες υπενθυμίζεται ότι έχουν ως εξής:
Εκπόνηση της αξιολόγησης της επικινδυνότητας και υποβολή τεχνικής έκθεσης, έως 10/05/2024,
Λήψη μέτρων και υποβολή δήλωσης του ιδιοκτήτη έως την 10/06/2024.
Σε ότι αφορά τους οικισμούς, οι ΟΤΑ ολοκληρώνουν το έντυπο αξιολόγησης της επικινδυνότητας και την τεχνική έκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού έως την 26η/05/2024.
Αλλαγές περιλαμβάνει η εγκύκλιος και ως προς τη σύνθεση των τριμελών επιτροπών δειγματολητικών ελέγχων που θα διενεργούνται μέσα στην αντιπυρική περίοδο από τους Δήμους σε ποσοστό ανάλογο της επικινδυνότητας του ακινήτου και θα αφορούν αποκλειστικά στη διαπίστωση της τήρησης των μέτρων της τεχνικής έκθεσης όπως δηλώθηκαν από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Υπενθυμίζεται ότι πολλοί δήμοι δήλωναν σαφή αδυναμία να συγκροτήσουν τις εν λόγω επιτροπές δεδομένου ότι δε διαθέτουν ούτε τους πόρους ούτε το ανθρώπινο δυναμικό. Βάσει των νέων διευκρινίσεων, ορίζεται ότι οι τριμελείς επιτροπές αποτελούνται από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν µηχανικό και έναν ακόµα υπάλληλο του Τµήµατος Πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας. Ωστόσο στην περίπτωση που οι Δήμοι δε διαθέτουν το σύνολο των εν λόγω ειδικοτήτων, στην επιτροπή μπορούν να οριστούν υπάλληλοι άλλης σχετικής ειδικότητας που υπηρετούν στις τεχνικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες Περιβάλλοντος – Πολιτικής Προστασίας ή τις υπηρεσίες Δόμησης.
Η ΚΕΔΕ
Οι Δήμοι αδυνατούν να ανταποκριθούν στην αρμοδιότητα εφαρμογής του Κανονισμού Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός και πλησίον δασικών εκτάσεων, όπως αναφέρθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας. Μάλιστα, η ΚΕΔΕ προσανατολίζεται στην κατάθεση προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου να κριθεί αντισυνταγματική η σχετική διάταξη. Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στη συνεδρίαση, οι δήμοι έρχονται αντιμέτωποι με υποχρεώσεις και αρμοδιότητες που δεν τους αναλογούν, καθώς η κεντρική διοίκηση δεν έχει μεριμνήσει ώστε να παράσχει τα απαραίτητα εργαλεία για να ανταποκριθούν, όπως το αναγκαίο προσωπικό και οι ανάλογοι πόροι.
Τι αναφέρουν οι Δήμαρχοι της Ηλείας
Στάθης Καννής, Δήμαρχος Πύργου
«Οι ημερομηνίες οι οποίες ορίστηκαν ως καταληκτικές ημερομηνίες τόσο για τους ιδιοκτήτες ακινήτων όσο και για τους ΟΤΑ είναι ασφυκτικές. Στο δήμο Πύργου από τους 48 οικισμούς οι 44 περιβάλλονται από δασικές εκτάσεις. Αυτό σημαίνει ότι ο δήμος θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στη δημιουργία «άκαυστων ζωνών» προστασίας αντί της µεµονωµένης εφαρμογής τους σε κάθε ακίνητο, αντιμετωπίζοντας έτσι στο σύνολο του οικισµού ως ενότητα, µε τις διαβαθμισμένες περιµετρικές ζώνες προστασίας να διαμορφώνονται πέριξ των ορίων του οικισµού σε συνεννόηση και συνεργασία µε τις αρµόδιες υπηρεσίες (τοπική αυτοδιοίκηση και οικεία Δασική Υπηρεσία). Ειδικά γύρω από τα όρια των οικισµών επιβάλλεται η δημιουργία αντιπυρικής ζώνης πλάτους 10 μέτρων. Στους δήμους ωστόσο δεν έχουν δοθεί οι απαιτούμενοι πόροι προκειμένου να μπορέσουν να προχωρήσουν οι διαδικασίες ενώ δεν υπάρχει και το απαιτούμενο προσωπικό προκειμένου οι δήμοι να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν. Παράλληλα ζητείται από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων να προχωρήσουν σε σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης, δηλαδή μίας λίστας ελέγχου και ενεργειών που θα αυξήσει τον βαθµό ετοιµότητας σε περίπτωση συµβάντος πυρκαγιάς, δηλαδή ένας ηλικιωμένος συμπολίτης μας στα ορεινά του δήμου θα πρέπει να έχει σχέδιο εκκένωσης. Θεωρώ μη εφικτή την εφαρμογή της σχετική εγκυκλίου εντός των χρονοδιαγραμμάτων τα οποία έχουν δοθεί και χωρίς την πρόβλεψη των σχετικών κονδυλίων».
Χρήστος Χριστοδουλόπουλος, Δήμαρχος Ήλιδας
«Έχουμε την ίδια θέση που πήρε η ΚΕΔΕ. Δεν είμαστε έτοιμοι να παρέχουμε αυτή την υπηρεσία, ούτε να χαρτογραφήσουμε τις περιοχές στις οποίες οι ιδιοκτήτες είναι υπόχρεοι να υποβάλλουν σχέδιο. Επίσης, δεν έχει διευκρινιστεί μέσα στους οικισμούς που γειτνιάζουν με δασικές εκτάσεις πόσοι ιδιοκτήτες είναι υπόχρεοι να καταθέσουν σχέδιο. Εμείς δεν έχουμε την αρμόδια υπηρεσία που θα παραλάβει την ηλεκτρονική κατάθεση και θα την εξετάσει και θα κάνει δειγματοληπτικό έλεγχο. Περιμένουμε οδηγίες από το Υπουργείο. Για ακόμα μία φορά μας μεταφέρουν αρμοδιότητες χωρίς να μεταφέρουν και τους ανάλογους πόρους».
Γιάννης Λέντζας, Δήμαρχος Ανδραβίδας-Κυλλήνης
«Κατ’ αρχάς ο κανονισμός και η εγκύκλιος είναι γεμάτοι ασάφειες. Ουσιαστικά πρόκειται για ανεφάρμοστες διατάξεις. Παράλληλα, για ακόμα μία φορά μεταφέρονται αρμοδιότητες στους Δήμους χωρίς να υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό και φυσικά χωρίς τους αναγκαίους πόρους. Η ΚΕΔΕ έχει ήδη αντιδράσει και συντασσόμαστε στο πλευρό της».
Σάκης Μπαλιούκος , Δήμαρχος Ανδρίτσαινας- Κρεστένων
«Οι δήμοι κάνουν την προετοιμασία τους ενόψει της καλοκαιρινής περιόδου, που δείχνει ότι θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Μέσα από τον κανονισμό πυροπροστασίας, προκύπτουν και υποχρεώσεις ιδιοκτητών σπιτιών που είτε βρίσκονται πλησίον δασών είτε μέσα σε δάση. Στην περιοχή μας ελάχιστα σπίτια είναι μέσα σε δάση, ωστόσο πλησίον δασικών εκτάσεων βρίσκονται ολόκληροι οικισμοί σε πάρα πολλά σημεία του δήμου μας. θεωρώ ότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος εκδόθηκε κυρίως για το Λεκανοπέδιο και βασικά για την Ανατολική Αττική και βάση αυτού, υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες να προχωρήσουν σε μία σειρά από ενέργειες που θα τους επιβαρύνουν οικονομικά σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ανάμεσα στα μέτρα τα οποία προβλέπονται είναι και η σύνταξη έκθεσης, το κόστος της οποίας υπολογίζεται όσο ένας μισθός ενός δημόσιου υπαλλήλου.. Που θα βρουν τα χρήματα αυτά λοιπόν οι ηλικιωμένοι οι οποίοι διαμένουν στην Ανδρίτσαινα, στη Φρίξα αλλά και σε άλλες περιοχές του δήμου μας, για να καλύψουν αυτές τις δαπάνες. Εάν τα δάση κινδυνεύουν, τότε η ίδια η πολιτεία ως ιδιοκτήτης θα έπρεπε να λάβει τα μέτρα της. Οι δήμοι από την πλευρά τους με τα πενιχρά μέσα και το προσωπικό που διαθέτουν να δώσουν και φέτος τη μάχη της πυροπροστασίας και θα βρεθούν στο πλευρό των πολιτών».
Αριστείδης Παναγιωτόπουλος , Δήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας
«Το μεγάλο «αγκάθι» το οποίο έχουν να αντιμετωπίσουν όλοι οι δήμοι, έχει να κάνει με την έλλειψη χρηματοδοτήσεων αλλά και με τη σημαντική έλλειψη προσωπικού με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διευθετηθούν μία σειρά από ζητήματα τα οποία τίθενται από τα συναρμόδια υπουργεία στην σχετική εγκύκλιο. Πρόθεση μας είναι η εφαρμογή της σχετικής εγκυκλίου, ωστόσο θα δοθεί προτεραιότητα σε οικισμούς της ανατολικής πλευράς του δήμου μας που θεωρούνται πιο επικίνδυνοι δηλαδή το Λούβρο και τα Άσπρα Σπίτια. Θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του συνόλου των ιδιοκτητών ακινήτων, αλλά κυρίως να υπάρξει σχετική χρηματοδότηση από πλευράς της πολιτείας προκειμένου να γίνουν στοχευμένα έργα».
Αλέξης Καστρινός, Δήμαρχος Πηνειού
(Ως μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ καταψήφισε την μεταφορά της αρμοδιότητας στους Δήμους)
«Με την ψήφο μου στην ΚΕΔΕ τόνισα ότι δεν μπορεί οι Δήμοι να παίρνουν αρμοδιότητες χωρίς χρήματα, χωρίς προσωπικό και να εκτελούν πάντα το «εντέλλεσθε» και το «αμελλητί». Όταν θα μας δοθούν χρήματα, όταν θα πάρουμε προσωπικό και αφού το εκπαιδευόσουν, τότε να ξαναδούμε την διαδικασία».
Κώστας Μητρόπουλος, Δήμαρχος Ζαχάρως
«Η αυτοδιοίκηση είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί και να κάνει τα μέγιστα δυνατά στο πλαίσιο του νέου κανονισμού για την πυροπροστασία, όμως πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους τους συναρμόδιους φορείς – υπουργεία, ότι ακόμα και με την παράταση που δόθηκε –παρά το γεγονός ότι η αντιπυρική περίοδος ξεκινά τη 1η Μαΐου- και με την σημαντική έλλειψη οικονομικών πόρων που υπάρχουν αυτό δεν μπορεί να γίνει άμεσα. Εμείς θα στείλουμε επιστολή προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το υπουργείο Εσωτερικών αλλά και προς το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας εξηγώντας ότι ακόμα και αναθέσεις να κάνουμε ως δήμοι, το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα».
