*Τι προβλέπει η μελέτη που συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Πύργου
* Στο Ποτόκι έχουν αποθηκευτεί 100.000 μπάλες-δέματα απορριμμάτων ο όγκος των οποίων υπολογίζεται σε 98.900 μ3
*Η απομάκρυνση των Δεματοποιημένων Απορριμμάτων αναμένεται να «αγγίξει» το ποσό των 700.667,47€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ
Έως το τέλος του 2025, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η «επιχείρηση σκούπα» στην περιοχή του Ποτοκίου Πύργου. Στις 12 Ιουλίου η Δημοτική Επιτροπή του Δήμου Πύργου, με ομόφωνη απόφαση της «άναψε το πράσινο φως» για την υποβολή πρότασης χρηματοδότησης της υπηρεσίας «Απομάκρυνσης Δραματοποιημένων απορριμμάτων στην Περιοχή Ποτόκι του Δήμου Πύργου» στο Πρόγραμμα «ΤΠΑ Περιβάλλοντος και ενέργειας» του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και η εξουσιοδότηση του Δημάρχου για την υπογραφή των σχετικών εγγράφων και η έγκριση της μελέτης με τίτλο: «Απομάκρυνση Δεματοποιημένων Απορριμμάτων στη περιοχή Ποτόκι του Δήμου Πύργου» συνολικού προϋπολογισμού 700.667,47€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.
Οι προτάσεις θα πρέπει να έχουν κατατεθεί έως τις 02:00 μ.μ της 31ης Ιουλίου 2024 ηλεκτρονικά και έως το τέλος του 2025 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το έργο. Σύμφωνα με την μελέτη, που συστάθηκε από την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Πύργου, το Μάιο του 2024, στο Ποτόκι έχουν αποθηκευτεί 100.000 μπάλες-δέματα απορριμμάτων ο όγκος των οποίων υπολογίζεται σε 98.900 μ3. Στην μελέτη γίνεται και εκτενή αναφορά και στα στοιχεία που προέκυψαν από τον έλεγχο των δεματοποιημένων απορριμμάτων που διεξήχθη τη Παρασκευή 12/04/2024 και εκεί αποτυπώνεται η σύσταση των δεματοποιημένων Α.Σ.Α. Μετά τις πρωτοβουλίες, της Δημοτικής Αρχής και του ίδιου του Δημάρχου Πύργου Στάθη Καννή, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που ταλάνιζαν τόσο την πόλη του Πύργου όσο και την ευρύτερη περιοχή από το 2009 και είχε χαρακτηριστεί στο παρελθόν ως «περιβαλλοντικό έγκλημα» θα πάψει να υφίσταται.
Η μελέτη
Η μελέτη η οποία εγκρίθηκε, συντάχθηκε το Μάιο του 2024 και περιγράφεται τόσο το ιστορικό δημιουργίας του Ποτοκίου, όσο και η υφιστάμενη κατάσταση. Ειδικότερα, σύμφωνα με τεχνικά δεδομένα στην υπό μελέτη περιοχή έχουν αποθηκευτεί περίπου 94.000m3 δεματοποιημένα Α.Σ.Α. (Αστικών Στερεών Αποβλήτων) κατά τη φάση λειτουργίας της μονάδας και παραμένουν ακόμα στο χώρο προσωρινής αποθήκευσης, επειδή δεν υπήρχε τότε το νομοθετικό πλαίσιο για τη μεταφορά των Α.Σ.Α. εκτός Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας . Τεκμηρίωση όγκου δεματοποιημένων Α.Σ.Α. Από τα τεχνικά δεδομένα έχουν αποθηκευτεί 100.000 μπάλες-δέματα απορριμμάτων Α.Σ.Α. με ενδεικτικές διαστάσεις κάθε δέματος κυλινδρικό με διάμετρο 1,00μ και ύψος 1,10μ . Όγκος δέματος : 0,86 μ3/δέμα – Συνολικός όγκος : 100.000 δέματα Χ 0,86 μ3/δέμα = 86.000,00 μ3 , προσαύξηση 15 % λόγω απροβλέπτων : 98.900 μ3 Στρογγυλοποιείται για τις ανάγκες της μελέτης : 100.000,00μ3.
Αποτύπωση υφιστάμενης κατάστασης περιβάλλοντος
Το οικόπεδο στο οποίο είναι αποθηκευμένα τα δεματοποιημένα απορρίμματα αποτελεί ιδιωτική έκταση στην αγροτική περιοχή της Τοπικής Κοινότητας Κολιρίου, Δημοτικής ενότητας Πύργου, του Δήμου Πύργου, Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, στη θέση «Ποτόκι» και αποτελείται από δύο γεωτεμάχεια το 111 και το 112, εμβαδού 12.704,61 τ.μ. και 34.068,87 τ.μ. αντίστοιχα.
Επιπλέον, για το συγκεκριμένο οικόπεδο, υπάρχει μερικώς κυρωμένος δασικός χάρτης (ΦΕΚ 39Δ/9- 2-18) και ανάρτηση του αναμορφωμένου δασικού χάρτη (απόφαση με αρ. πρωτ. 27084/12-2-21 της Διεύθυνσης Δασών Ηλείας – ΑΔΑ: ΨΛ0ΑΟΡ1Φ-ΕΑ8).
Επομένως, βάσει των παραπάνω και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 142, παρ.4, του Ν.4483/2017 (ΦΕΚ 107Α/2017), βεβαιώνεται ότι δεν εμπίπτουν σε δασική έκταση (ΑΑ) (δεν διέπονται συνεπώς από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας).
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς στη θέση «Ποτόκι» αποτελεί ιδιωτική έκταση, γεγονός αποτρεπτικό προς την αξιοποίηση του χώρου μετά την περιβαλλοντική αποκατάστασή του από τον Δήμο Πύργου.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
Η θέση «Ποτόκι» ανήκει στην Π.Ε. Ηλείας έχει έδαφος πεδινό. Η θέση αυτή στην οποία είναι αποθηκευμένα τα δέματα των αποβλήτων απέχει περίπου 120,00 μέτρα από τον Ποταμό Αλφειό. Επιπλέον όπως έχει προαναφερθεί στην συγκεκριμένη θέση σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Πύργου έχουν αποθηκευτεί περίπου 100.000 κύλινδροι δεματοποιημένων απορριμμάτων στα γεωτεμάχεια 111 και 112.
Τα όρια των γεωτεμαχίων με στοιχεία (Α,Β,Γ,Δ,Α) και εμβαδό Ε(111)=12.704,61 τ.μ. για το τεμάχιο 111 και με στοιχεία (Β,ορ173,Ε,Ζ,Η,Θ,Γ,Β) και εμβαδό Ε(112)=34.068,87 τ.μ. για το τεμάχιο 112, βρίσκονται στην αγροτική περιοχή της Τοπικής Κοινότητας Κολιρίου, Δημοτικής ενότητας Πύργου, του Δήμου Πύργου, Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, στη θέση «Ποτόκι». Το ως άνω γήπεδο βρίσκεται στην εκτός σχεδίου, εκτός οικισμού, εντός αναδασμού Κολιρίου (τεμάχια 111και 112), εκτός Γ.Π.Σ., εντός Ζ.Ο.Ε. (Γ2), απέχουν από τη θάλασσα 3.400μ. και είναι άρτια και οικοδομήσιμα σύμφωνα με τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις. Δεν εμπίπτουν σε περιοχή λειτουργίας Εθνικού Κτηματολογίου, αλλά η περιοχή βρίσκεται στη διαδικασία της Κτηματογράφησης.
Για το αγρόκτημα Κολιρίου, της Δημοτικής Ενότητας Πύργου, του Δήμου Πύργου, της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, υπάρχει μερικώς κυρωμένος δασικός χάρτης.
Γεωλογικά και εδαφολογικά χαρακτηριστικά
Το αποστραγγιστικό σύστημα του ποταμού Αλφειού αναπτύσσεται κύρια μέσα σε σχηματισμούς που ανήκουν στη ζώνη Ωλωνού-Πίνδου και κατά δεύτερο λόγο στη ζώνη Γαβρόβου-Τριπόλεως. Η γεωτεκτονική ζώνη της Πίνδου έχει επωθηθεί υπό μορφή καλύμματος πάνω στη ζώνη Γαβρόβου Τρίπολης. Το υπόβαθρο αυτής της λεκάνης απορροής είναι η ηφαιστειο-ιζηματογενής σειρά που όμως έχει πολύ μικρή επιφανειακή εμφάνιση και περιορίζεται στα βορειοανατολικά περιθώρια της λεκάνης απορροής. Η συμμετοχή της ηφαιστειο-ιζηματογενούς σειράς στο παρεχόμενο υλικό είναι πολύ περιορισμένη και εντοπίζεται, όπως θα φανεί παρακάτω, κυρίως στον ποταμό Ερύμανθο. Τα θραύσματα που προέρχονται από τη σειρά αυτή είναι επί το πλείστον σχιστόλιθοι, κροκαλοπαγή, φυλλίτες και χαλαζίτες.
Οι ζώνες Γαβρόβου-Τριπόλεως και Ωλωνού Πίνδου καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα της λεκάνης απορροής και τα πετρώματά τους τροφοδοτούν το ποτάμιο σύστημα με υλικό. Από το προσφερόμενο υλικό μεγαλύτερη συμμετοχή έχουν οι ασβεστόλιθοι και οι ραδιολαρίτες εξ’ αιτίας της μεγαλύτερης επιφανειακής τους εμφάνισης, ενώ ο φλύσχης έχοντας πολύ μικρότερη επιφανειακή εμφάνιση που εντοπίζεται στα ανατολικά και νοτιοανατολικά τμήματα της λεκάνης απορροής, συμμετέχει με πολύ μικρότερο ποσοστό στην παροχή υλικού.
Φυσικό περιβάλλον
Η εγγύς περιοχή χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη παράλιων υδροβιότοπων εξαιρετικού φυσικού κάλλους και οικολογικού πλούτου. Παρ’όλα αυτά, η περιοχή Ποτόκι (γεωτεμάχια το 111 και το 112) δεν εμπίπτει με περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, όπως αυτές ορίζονται στον Ν. 3937/2011.
Πλησιέστερη προστατευόμενη περιοχή του Ευρωπαϊκού Οικολογικού δικτύου Natura 2000 (οδηγία 92/43/ΕΟΚ) βρίσκεται σε ευθεία απόσταση 3,5km Δ της θέσης. Πρόκειται για την Ειδική Ζώνη Διατήρησης με κωδικό GR2330008 με όνομα «Θαλάσσια περιοχή κόλπου Κυπαρισσίας: Ακρ. Κατάκολο-Κυπαρισσίας».
Ύδατα
Η περιοχή Ποτόκι, υπάγεται στο Υδατικό Διαμέρισμα Δυτικής Πελοποννήσου το οποίο εκτείνεται γεωγραφικά στη δυτική και νοτιοδυτική Πελοπόννησο. Οι Λεκάνες Απορροής Αλφειού (EL0129) και Πάμισου – Νέδοντος – Νέδα συγκροτούν το εν λόγω Υδατικό Διαμέρισμα Δυτικής Πελοποννήσου (ΥΔ EL01). Η Λεκάνη Απορροής του ποταμού Αλφειού (ΛΑΠ) (EL0129) περιλαμβάνει την υδρολογική λεκάνη του Αλφειού έκτασης 3.568χλμ2 και δύο παράκτιες λεκάνες χωρίς σημαντικούς ποταμούς, τη λεκάνη που βρίσκεται η λιμνοθάλασσα Καϊάφα (165,8χλμ2) και βόρεια αυτής τη λεκάνη της αποξηραμένης λίμνης Αγουλινίτσας (756χλμ2). Η ΛΑΠ Αλφειού περιλαμβάνει τμήματα των Περιφερειών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας με ποσοστά έκτασης 53,7% και 46,3% αντίστοιχα. Η εν λόγω λεκάνη απορροής οριοθετείται βόρεια από τους ορεινούς όγκους Ερύμανθου και Αροανείων, ανατολικά από τα όρη του Αρτεμισίου, νότια από τα όρη Λύκαιο και Τετράζιο και δυτικά από τον Κυπαρισσιακό Κόλπο. Ο σημαντικότερος ποταμός της Λεκάνης Απορροής Αλφειού (EL0129) είναι ο Ποταμός Αλφειός, η υδρολογική λεκάνη του οποίου έχει έκταση περίπου 3.500χλμ2 και καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής έκτασης της Λεκάνης Απορροής Αλφειού. Ο Αλφειός είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος (119,5χλμ φυσική ροή και 7,5χλμ εκτροπή) ποταμός της Πελοποννήσου και ο πέμπτος της χώρας από τους ποταμούς που έχουν το σύνολο της ροής τους επί ελληνικού εδάφους. Πηγάζει από το οροπέδιο της Αρκαδίας, πλησίον της Ασέας, και με κατεύθυνση στην αρχή νοτιοδυτική, αφού συμβάλει με τα ρέματα Κουντιφαρίνα και Ξερίλας, αλλάζει την κατεύθυνσή του σε βορειοδυτική και διατρέχει το λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης, όπου στην περιοχή εξόρυξης λιγνίτη εκτρέπεται τεχνητά. Στη συνέχεια, ρέει με ΒΔ κατεύθυνση, συμβάλλει με τον Ελισσώνα, περνά δίπλα από την Καρύταινα και συμβάλλει με τον ποταμό Λούσιο (άνω ρους). Ακολούθως, ο ποταμός αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ Αρκαδίας και Ηλείας και, αφού συμβάλει με τα ρέματα Διπόταμο και Ρογγοζίτικο, στρέφεται προς τα δυτικά, κατεύθυνση που διατηρεί μέχρι τις εκβολές του. Έξι χιλιόμετρα κατάντη συμβάλλει με το Λάδωνα, στη συνέχεια με τον Ερύμανθο και μετά από 24 χλμ περίπου συναντάται το κατασκευασμένο στην κοίτη του φράγμα Φλόκα (μέσος ρους). Τέλος, μετά τη συμβολή με το ρέμα Λεστενίτσας, εκβάλλει στο βόρειο τμήμα του Κυπαρισσιακού κόλπου (κάτω ρους). Σε όλο το τμήμα του μέσου και κάτω ρου του ουσιαστικά ελίσσεται με μαιάνδρους ως αποτέλεσμα των τεκτονικών κινήσεων της περιοχής. Επίσης η περιοχή Ποτόκι ανήκει στο Υπόγειο Υδατικό Σύστημα Αλφειού με κωδικό: EL0100010. Σύμφωνα με την 1η αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης η χημική κατάσταση του Συστήματος Αλφείου χαρακτηρίζεται ως καλή, και η οικολογική του κατάσταση ως καλή. Επίσης το γήπεδο της περιοχής Ποτόκι εμπίπτει στη Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ) «Χαμηλές περιοχές π. Αλφειού και παράκτια ζώνη χειμάρρων- GR1RAK0004.
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Δεματοποιημένων ΑΣΑ
Στα πλαίσια της σύννομης διαχείρισης και τελικής διάθεσης των δεματοποιημένων ΑΣΑ πραγματοποιήθηκε από πιστοποιημένο εργαστήριο δειγματοληψία και ανάλυση ποιοτικής σύστασης των απορριμμάτων ώστε να αποτελέσουν ένα πρωταρχικό στάδιο για την «σύννομη» διαχείριση και τελική διάθεσή τους.
Μεθοδολογία και Ανάλυση
Για την λήψη αντιπροσωπευτικών δειγμάτων των δεματοποιημένων υλικών ακολουθήθηκε η μέθοδος της καθορισμένης δειγματοληψίας (Ranked set sampling) με βάση τις γενικές οδηγίες για τον σχεδιασμό δειγματοληψιών στερεών αποβλήτων ASTM D 4687-14 “General Planning of waste sampling” και το διεθνές πρότυπο ASTM D 5680-14 για δειγματοληψία φορτίων στερεών αποβλήτων. Σύμφωνα με τον Οδηγό Προσδιορισμού Σύνθεσης Αστικών Στερεών Αποβλήτων της ΕΕΔΣΑ η καθορισμένη δειγματοληψία έχει ως αποτέλεσμα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα και οδηγεί σε ακριβέστερες εκτιμήσεις των παραμέτρων με μικρότερο αριθμό δειγμάτων, αφού πρόκειται για συνδυασμό της Τυχαίας Δειγματοληψίας (Simple Random Sampling) και της Υποκειμενικής Δειγματοληψίας (Judgmental Sampling).
Οι αναλύσεις σύνθεσης των δεματοποιημένων απορριμμάτων πραγματοποιήθηκαν με βάση τα διεθνή πρότυπα ASTM D 5231-92 (Reapproved 2016) «Standard Method for the Determination of the Composition of Unprocessed Municipal Solid Waste», EPA 530D-02-002, EPA SW 846, αλλά και τον Οδηγό Προσδιορισμού Σύνθεσης Αστικών Στερεών Αποβλήτων της ΕΕΔΣΑ. Το σύμμεικτο δείγμα των απορριμμάτων ταξινομήθηκε σε κατηγορίες και μεγέθη σύμφωνα με την μεθοδολογία που περιγράφει η πρότυπη μέθοδος ASTM D 5231-92 (Reapproved 2016).
Για την μέτρηση της φαινόμενης πυκνότητας των απορριμμάτων ακολουθήθηκε το πρότυπο ASTM D 5057 – 17 “Standard Test Method for Screening Apparent Specific Density and Bulk Density of Waste.”
Διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (ΕΚΑ) τα ΑΣΑ κατηγοριοποιούνται στην γενική κατηγορία 20: “ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ), ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΧΩΡΙΣΤΑ ΣΥΛΛΕΓΕΝΤΩΝ”.
Ο έλεγχος των δεματοποιημένων απορριμμάτων διεξήχθη στις 12/04/2024, ημέρα Παρασκευή. Τα απορρίμματα αυτά προέρχονται από ένα τυχαίο δέμα, το οποίο ανοίχτηκε ολοκληρωτικά, προκειμένου λήψης του βέλτιστου αντιπροσωπευτικού δείγματος, αλλά και ελέγχου τυχόν στρωμάτωσης της εμπεριεχόμενης υγρασίας.
Από τα σύμμεικτα απορρίμματα λήφθηκε αντιπροσωπευτικό δείγμα 173,13 kg, περίπου, μέσω της διαδικασίας τετραμερισμού του αρχικού δείγματος. Η ποσότητα αυτή είναι ικανή να χαρακτηρίσει τα απορρίμματα αφού υπερκαλύπτει τις οδηγίες του διεθνούς προτύπου ASTM D 5231-92 (Reapproved 2003) «Standard Method for the Determination of the Composition of Unprocessed Municipal Solid Waste», το οποίο ορίζει την λήψη 91-136 kg μέσω τετραμερισμού για ανάλυση.
Πιο συγκεκριμένα μετά την λήψη του δείγματος, δόθηκε φροντίδα από το προσωπικό διαλογής ώστε να μην γίνει ανάμειξη με άλλα απόβλητα. Ανοίχθηκαν οι σάκκοι των απορριμμάτων και από αυτούς εξήχθησαν τα απόβλητα και στη συνέχεια αναμείχθηκαν ενδελεχώς. Τα αντιπροσωπευτικά δείγματα οδηγήθηκαν για ανάλυση μέσω χειροδιαλογής.
Γενικά, οι κατηγορίες υλικών που διαχωρίστηκαν και μετρήθηκε το βάρος και ο όγκος τους, ώστε να προκύψει η σύσταση τους επί του συνόλου του δείγματος, είναι οι εξής:
1. Οργανικά, υπολείμματα τροφών, πράσινα, κλαδέματα
2. Χαρτί συσκευασίας, έντυπο υλικό, λοιπά
3. Χαρτόνι συσκευασίας, λοιπά
4. Πλαστική συσκευασία σκληρή, λοιπά
5. Πλαστικό φίλμ, σακούλες
6. Μπουκάλια (PET)
7. Ύφασμα
8. Ξύλο
9. Δέρμα
10. Λάστιχο
11. Γυαλί
12. Σιδηρούχα (Fe)
13. Αλουμίνιο (Al)
14. Λοιπά Μέταλλα
15. Αδρανή
16. Πολυστρωματικά (tetrapak κτλ)
17. Σύνθετα (απόβλητα ηλεκτρονικού ηλεκτρολογικού εξοπλισμού)
18. Υπόλοιπα (πάνες κτλ)
19. Λεπτόκοκκο <20mm
Σημειώνεται ότι, α) οι πάνες έχουν προσδιοριστεί συνολικά στα υπόλοιπα σύνθετα, β) Τα ΑΗΗΕ έχουν κατηγοριοποιηθεί στα σύνθετα, γ) Τα οργανικά προσδιορίζονται ως σύνολο, αλλά προέρχονται από δυο κύριες υποκατηγορίες τα υπολείμματα κουζίνας, τρόφιμα και τα κλαδέματα, πράσινα.
Με την ολοκλήρωση της διαλογής κάθε κλάσματος, ο κάθε κάδος ή σάκος που αντιστοιχούσε σε συγκεκριμένο υλικό ζυγιζόταν σε διακριβωμένη ηλεκτρονική ζυγαριά. Από το ζυγισθέν βάρος και τον όγκο κάθε γεμάτου κάδου ή σάκου, προέκυψαν τα ακόλουθα:
α) Το βάρος της συγκεκριμένης κατηγορίας υλικού στο δείγμα
β) Ο όγκος της συγκεκριμένης κατηγορίας υλικού στο δείγμα
γ) Το ποσοστό κ.β. και κ.ο. που αφορά την % συμμετοχή της κάθε κατηγορίας συστατικού στο σύνολο.
δ) Η φαινόμενη πυκνότητα της συγκεκριμένης κατηγορίας υλικού
ε) Το συνολικό βάρος και ο συνολικός όγκος του δείγματος
στ) Η φαινόμενη πυκνότητα του συνολικού σύμμεικτου δείγματος.
Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των αναλύσεων σύστασης παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα, μαζί με τα στατιστικά στοιχεία από την επεξεργασία των δεδομένων.
Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων σύνθεσης, υπολογίστηκε η φαινόμενη πυκνότητα των εισερχομένων απορριμμάτων στα 98,7 kg/m3. Πιο συγκεκριμένα επί όγκου 1,754 m3 δείγματος το βάρος βρέθηκε 173,13 kg.
Η διαχείριση των συγκεκριμένων αποβλήτων αποτελεί ένα πολύ-παραμετρικό πρόβλημα που σχετίζεται τόσο με το κόστος όσο και με τα χαρακτηριστικά των απορριμμάτων ώστε να επιλεγεί μία σύννομη και συνάμα βέλτιστη λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Υγρασία
Το δεματοποιημένο δείγμα παρουσιάζει ιδιαιτέρως χαμηλή (έως ελάχιστη) υγρασία. Δεν εντοπίστηκε συσσώρευση νερού στο κάτω μέρος του δέματος, ούτε και σημαντική διαφοροποίηση της κατανομής της υγρασίας. Το δείγμα με την πάροδο του χρόνου αποξηράνθηκε (εξάτμιση) χωρίς να παρουσιάσει συσσώρευση νερού στο κάτω μέρος του. Είναι πάρα πολύ πιθανόν το δείγμα να προέρχεται από το άνω μέρος των στοιβών εναπόθεσης των δεματοποιημένων απορριμμάτων, οπότε ανήκει στα δέματα που εκτέθηκαν περισσότερο από τα υπόλοιπα στον ήλιο και τη ζέστη. Καλό θα ήταν να επιβεβαιωθεί ότι ισχύει η αυτή κατάσταση που αφορά στην υγρασία και στην τελευταία σειρά δεμάτων που ακουμπά στο έδαφος.
Οργανικό Κλάσμα
Τα εμπεριεχόμενα οργανικά έχουν αποξηρανθεί και βιοδιασπαστεί σχεδόν ολοκληρωτικά και βρίσκονται αποκλειστικά σε μορφή τρίμματος (εμπεριέχονται στο λεπτόκοκκο κλάσμα). Η χαμηλή περιεκτικότητα του δείγματος σε οργανικά οφείλεται στην εκτεταμένη ξήρανσή του.
Χαρτί Υγείας
Μέρος του χαρτιού υγείας έχει αρχίσει να βιοδιασπάται και να βρίσκεται ενσωματωμένο στο λεπτόκοκκο κλάσμα.
Χαρτί/Χαρτόνι
Το άθροισμά τους βρίσκεται περίπου στο 16% κ.β. Η υγρασία όλων των κλασμάτων του χαρτιού ήταν ιδιαίτερα χαμηλή (<15-20%). Σημαντικό μέρος βρίσκεται σε μερική αποσύνθεση και είναι ενσωματωμένο στο λεπτόκοκκο κλάσμα.
Πλαστικά
Το άθροισμα όλων των πλαστικών ανέρχεται περίπου στο 46% κ.β. , αποτέλεσμα της εκτεταμένης ξήρανσης του δείγματος.
Σίδηρος και Αλουμίνιο
Εκτιμούμε ότι τα δύο εμπεριεχόμενα μέταλλα δεν μπορεί να αξιοποιηθούν προς ανακύκλωση καθώς αμφότερα έχουν εκτεταμένα οξειδωθεί. Ο σίδηρος έχει οξειδωθεί ολοκληρωτικά ενώ το αλουμίνιο σε εκτιμώμενο ποσοστό του 50-60%. Η οξείδωση του αλουμινίου πραγματοποιήθηκε από την αμμωνία που εκλύθηκε κατά το στάδιο της αποσύνθεσης.
Γυαλί
Αναμενόμενη περιεκτικότητα. Η εκτεταμένη ξήρανση του δέματος λογικά θα οδηγούσε στην αύξηση του εμπεριεχόμενου γυαλιού σε ποσοστά του 3-5% κ.β. όπου και βρίσκεται.
'Υφασμα - Δέρμα
Τα αποτελέσματα υφάσματος και δέρματος ευρέθηκαν σε αναμενόμενα επίπεδα δεδομένης της εκτεταμένης ξήρανσης των δεματοποιημένων απορριμμάτων.
Γενικά
Η εκτεταμένη ξήρανση και μερική βιοδιάσπαση δημιούργησε ένα δείγμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πλαστικά. Η παρατεταμένη αποθήκευση σε στιβάδες που συνεπάγεται την υπό πίεση ξήρανση του δείγματος δημιούργησε ένα τελικό συμπιεσμένο συσσωμάτωμα, του οποίου η διαχείριση από την μηχανική διαλογή αναμένεται ιδιαίτερα προβληματική.
Επισημαίνουμε ότι το πράσινου χρώματος δίχτυ που ουσιαστικά συγκρατεί τα περιεχόμενα του δέματος βρίσκεται σε πολύ καλή μηχανική κατάσταση. Αυτό το δίχτυ θα πρέπει να απομακρυνθεί ολοκληρωτικά πριν τη διαχείριση των απορριμμάτων με χειρωνακτικό τρόπο πριν από το στάδιο της μηχανικής διαλογής καθώς αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στα κινητά μέρη των μηχανών (ταινίες μεταφοράς, μαχαίρια κλπ).
Συμπερασματικά, ο διαχωρισμός του δείγματος προκειμένου της ανακύκλωσης των πλαστικών αναμένεται ιδιαίτερα προβληματικός.
Όπως φαίνεται από τα ανωτέρω με βάση τόσο τις μακροσκοπικές παρατηρήσεις όσο και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αναλυθέντος δείγματος, δεν έχει νόημα η ανάκτηση υλικών από την επεξεργασία. Όλα τα ρεύματα ανακυκλωσίμων φαίνεται να έχουν σημαντικές αλλοιώσεις με συνέπεια είτε να μην έχουν εμπορική αξία είτε να είναι δύσκολο να ανακτηθούν από τις διατάξεις μηχανικού διαχωρισμού.
Παρουσίαση σεναρίου διαχείρισης δεματοποιημένων απορριμμάτων
Σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές αποκατάστασης χώρων που έχουν διατεθεί δεματοποιημένα ή/και ανεξέλεγκτα απορριμματικά φορτία συνήθως τα βήματα που ακολουθούνται είναι τα ακόλουθα:
Η βέλτιστη διαχείριση των απορριμματικών φορτίων που έχουν προκαλέσει την υποβάθμιση της περιοχής με στόχο την διακοπή της πιθανά εξελισσόμενης ρύπανσης.
Η Οριοθέτηση της ρύπανσης σε έδαφος, υπόγεια και επιφανειακά νερά μέσω κατάλληλων δειγματοληψιών και αναλύσεων.
Η Επιλογή μεθόδου ή συνδυαστικών μεθόδων εξυγίανσης μέσω, υλοποίησης μελετών.
Η Υλοποίηση έργων εξυγίανσης της περιοχής
Βάσει των ανωτέρω, το πρώτο βήμα θα πρέπει να αποτελεί η σύννομη και ορθολογική διαχείριση των Δεματοποιημένων ΑΣΑ τα οποία έχουν αποθηκευτεί στον συγκεκριμένο χώρο για δέκα (10) χρόνια περίπου.
Με βάση τα στοιχεία ως έχει αναφερθεί άνω οι ποσότητες που έχουν προσωρινά αποθηκευτεί, φθάνουν τα 100.000 m3, με συνέπεια η διαχείριση τους να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα εάν αναλογιστεί κανείς μόνο το θέμα που αφορά τα κόστη μεταφοράς και επεξεργασίας του υπολείμματος.
Δυνατότητα λύσης ως σημειακού Χ.Α.Δ.Α. (δεν προτείνεται με την παρούσα μελέτη)
Για την συγκεκριμένη εναλλακτική δυνατότητα προτείνεται η θεώρηση του συγκεκριμένου οικοπέδου ως Σημειακός Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων και η επί-τόπου αποκατάσταση του.
Με την συγκεκριμένη λύση προτείνεται η θεώρηση του οικοπέδου με τα προσωρινώς αποθηκευμένα δεματοποημένα ΑΣΑ ως Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων και η επί τόπου αποκατάστασή του. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε όμως ότι για την πραγματοποίηση της λύσης αυτής θα πρέπει να προηγηθούν οι κάτωθι ενέργειες:
• Η αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του γηπέδου δεδομένου ότι ο Δήμος Πύργου ενοικιάζει το συγκεκριμένο χώρο από ιδιώτη
• Ο χαρακτηρισμός του συγκεκριμένου χώρου ως ΧΑΔΑ ώστε να δύναται να πραγματοποιηθεί η αποκατάστασή του
• Η οριοθέτηση της ρύπανσης σε έδαφος και υπόγεια νερά ώστε παράλληλα να πραγματοποιούνται και έργα εξυγίανσής τους
• Οι μελέτες και αδειοδοτήσεις που θα απαιτηθούν
Το βασικό μειονέκτημα αυτής της λύσης είναι ότι, πέρα από το κόστος των έργων αποκατάστασης του χώρου, θα απαιτηθούν για αρκετά χρόνια λειτουργικά κόστη τόσο της συλλογής και επεξεργασίας των παραγόμενων στραγγισμάτων όσο και της περιβαλλοντικής παρακολούθησης του χώρου, με παράλληλη ανάληψη ευθύνης για οποιαδήποτε παρέκκλιση υπάρχει από τα όρια ρύπανσης που θα προσδιοριστούν.
Πλεονεκτήματα
Συνδυάζει και την εξυγίανση της περιοχής με την επιτόπου αποκατάσταση της περιοχής
Μηδενικό το κόστος μεταφοράς δεμάτων προς διαχείριση εφόσον θα γίνει επιτόπου αποκατάσταση
Μειονεκτήματα
Αυξημένο το κόστος για την απόκτηση γης του οικοπέδου
Αυξημένο το κόστος των έργων περιβαλλοντικής διαχείρισης των στραγγισμάτων του χώρου
Δυνατότητα λύσης η μεταφορά
των δεματοποιημένων Α.Σ.Α.
(προτείνεται με την παρούσα μελέτη)
Για την συγκεκριμένη εναλλακτική δυνατότητα προτείνεται η μεταφορά των δεματοποιημένων ΑΣΑ καθώς και εδαφικού υλικού για τελική διάθεση στο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς. Η λύση αυτή βασίζεται στη δυνατότητα που δίνεται μέσω του Νόμου για το Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΦΕΚ 129/Α/23-07-2021).
Σύμφωνα με το άρθρο 55 παράγραφος 2 εδάφιο γ, ισχύουν τα εξής: «Για την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκύπτουν στη διαχείριση των Αστικών Αποβλήτων (ΑΑ), τα οποία οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις που προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης με κίνδυνο την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή να απειλήσουν τη δημόσια υγεία και δεν επιδέχονται αναβολή, το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, να λάβει με απόφασή του οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο για την επίλυση του προβλήματος, περιλαμβανομένης και της μεταφοράς των ΑΑ σε μία ή περισσότερες νομίμως λειτουργούσες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων.»
Σύμφωνα με την ανωτέρω δυνατότητα, τα δεματοποιημένα απόβλητα δύναται να μεταφερθούν προς μεταφορά στον νομίμως λειτουργούντα ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς.
Για τον εν λόγω ΧΥΤΥ έχει εκδοθεί η υπ’ αριθμ. πρωτ. 105185/12-07-2021 (ΑΔΑ: ΩΝΝΥΟΡ1Φ-ΕΘΞ) ανανέωση-τροποποίηση της υπ. αριθμ. πρωτ. 203655/21-09-2011 Απόφασης του ΥΠΕΚΑ όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. ΥΑ 174619/02-09-2014, την υπ’ αριθμ. Α.Π. οικ. 35899/15-07-2016 και την υπ. αρ. 284617/06-02-2020 για το έργο «Εργοστάσιο Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων, Μονάδα Παραγωγής Ενέργειας και Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) Π.Ε. Ηλείας» στη θέση “Τριανταφυλλιά”, Δ.Ε. Αμαλιάδας, Δ. Ήλιδας, Π.Ε. Ηλείας, Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου».
Ο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς βρίσκεται στη θέση «Τριανταφυλλιά», στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας του ομώνυμου Νομού, εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Πύργου και Ήλιδας και συγκεκριμένα των Δημοτικών Ενοτήτων Ιάρδανου και Αμαλιάδας, όπως αυτά καθορίστηκαν με το Ν. 3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης).
Ο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς βρίσκεται εντός αδειοδοτημένου γηπέδου έκτασης περίπου 265 στρ. στη θέση «Τριανταφυλλιά» Δ.Ε. Αμαλιάδας, Δ.Ήλιδας, Π.Ε. Ηλείας, Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου. Στο νότιο τμήμα του εν λόγω γηπέδου βρίσκεται το ενεργό κύτταρο του υφιστάμενου ΧΥΤΥ Ηλείας (Α’Φάση) με έκταση λεκάνης περίπου 30 στρ. και συνολική χωρητικότητα ίση με 447.100 m3. Βόρεια του υφιστάμενου κυττάρου χωροθετείται η νέα λεκάνη έκτασης περίπου 37,5 στρ. (Β’ Φάση) συνολικής χωρητικότητας τουλάχιστον 634.000 m3.
Στην περίπτωση αυτή και σύμφωνα με τις αναλύσεις που παρουσιάστηκαν ανωτέρω, της αδυναμίας ανάκτησης εμπορεύσιμων ανακυκλώσιμων υλικών και της μη ύπαρξης οργανικού κλάσματος που χρήζει βιολογικής επεξεργασίας, προτείνεται η μεταφορά και απ’ ευθείας διάθεση των δεματοποιημένων απορριμμάτων στο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς, αφού η οποιαδήποτε επεξεργασία επιχειρηθεί δεν θα επιφέρει ουσιαστική μείωση του υπολείμματος.
Πλεονεκτήματα
Μηδενικό κόστος απόκτησης γης
Μειωμένο κόστος διαχείρισης των στραγγισμάτων από την απορριμματική μάζα δεδομένου ότι ο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς διαθέτει μονάδα επεξεργασίας στραγγισμάτων εντός της εγκατάστασης
Μειονεκτήματα
Αυξημένο το κόστος μεταφοράς των δεμάτων στο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς.
Ενδεικτικός Προϋπολογισμός
Μεταφορά δεματοποιημένων ΑΣΑ για ταφή στο ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς
Μέχρι σήμερα στη θέση «Ποτόκι» σύμφωνα με τα άνω δεδομένα προσδιορίστηκε ο όγκος των δεματοποιημένων απορριμμάτων ο οποίος ανέρχεται σε 100.000,00 m3 δεματοποιημένων απορριμμάτων.
Έγινε έλεγχος εξακρίβωσης βάρους δεματοποιημένων απορριμμάτων με λήψη μπάλας-δέματος την 10/05/2024 και διεξήχθη την ίδια ημέρα ζύγιση των δεμάτων. Τα δέματα-μπάλες των απορριμμάτων προέρχονται από τυχαία δέματα, τα οποία ζυγίσθηκαν.
Εξακριβώθηκε ότι το ειδικό βάρος των δεματοποιημένων αποβλήτων είναι περίπου 380 Kg ανά δέμα και εκλέχθηκε ως ειδικό βάρος : 0,40 tn/ m3
Από τα δεδομένα προκύπτει ότι, η συνολικά αποθηκευμένη ποσότητα των απορριμμάτων εντός του οικοπέδου ανέρχεται σε ΠΑπ_Αποβλ = 100.000 m3 x 0,40 tn/m3 = 40.000 tn.
Κόστος Μεταφοράς των ΑΣΑ στον ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς
Η απόσταση μεταφοράς των δεμάτων εκτιμάται σε 25 km περίπου και η διαδρομή είναι Έξοδος από θέση Ποτόκι εκλογή οδού πλήρους βατότητας πίσω από θέση Ποτόκι προς διασταύρωση στην θέση Ε.Ο. Πύργου Κυπαρισσίας με αγροτική δημοτική οδό που οδηγεί σε Ε.Ο. Πύργου Αρχαίας Ολυμπιάς μέσω περιοχής αγριοτικής οδού Τ.Κ. Βαρβάσαινας Τέλος ακολουθείται η οδός Ε.Ο Πύργου Πατρών προς ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς
Κόστος μεταφοράς
Το εκτιμώμενο κόστος μεταφοράς ανά tn και km εκτιμάται σε 0,45€tn.km για τα ΑΣΑ και επομένως προκύπτει ότι :
Κόστος μεταφοράς ΑΣΑ:
= 40.000,00 tn X 0,45€ (tnKm) x 25 Km = 450.000.00€ (χωρίς το ΦΠΑ)
Κόστος φόρτωσησ δεμάτων για απομάκρυνση αυτών
Το εκτιμώμενο κόστος φόρτωσης ανά tn εκτιμάται σε 1,65 €/tn για τα ΑΣΑ σύμφωνα με το άρθρο οικοδομικών εργασιών 10.01.02 «Φόρτωση και εκφόρτωση » και αν δεχθούμε ότι δεν πληρώνεται ιδιαίτερα η εκφόρτωση αφού θα πραγματοποιηθεί στον ΧΥΤΥ η τιμή μειώνεται και ορίζεται σε 1,20 €/tn επομένως προκύπτει ότι :
Κόστος φόρτωσης ΑΣΑ για απομάκρυνση και μεταφορά : = 40.000,00 tn X 1,20€/tn = 48.000,00€ (χωρίς το ΦΠΑ)
Κόστος Μεταφοράς του εδαφικού υλικού (αλλοιωμένου ή ρυπαρυσμένου με ΑΣΑ ) στον ΧΥΤΥ Τριανταφυλλιάς.
1η εργασία :
Γενικές εκσκαφές σε έδαφος γαιώδες-ημιβραχώδες για την δημιουργία υπογείων κλπ χώρων (χωρίς την μεταφορά των εκσκαφών), στα γεωτεμάχια 111 και 112 με συνολικό εμβαδόν : (12.704,6μ2 + 34.068,87μ2) = 46.773,47μ2 Χ 0,10μ Χ 70 % (κάλυψη) = 3.274,14μ3
Άρα δαπάνη εκσκαφής : (3.274,14μ3) Χ (2,80€/μ3) = 9.167,59€ (χωρίς την μεταφορά)
2η εργασία :
Προστίθεται η φόρτωση του ρυπαρύσμένου εδάφους για μεταφορά στην ΧΥΤΥ που πληρώνεται με το άρθρο «Φορτοεκφόρτωση με μηχανικά μέσα» με τιμή : 1,65€/t
Οι τόνοι προς φόρτωση είναι :
(3.274,14μ3) Χ (1,70t/m3 , το ειδικό βάρος του χώματος) = 5.566,04 τόνοι εκσκαφής και φόρτωσης Δαπάνη φόρτωσης και εκφόρτωσης : (5.566,04t) Χ (1,65€/t) = 9.183,97€ (χωρίς την μεταφορά)
3η εργασία :
Μεταφορές με αυτοκίνητο αυτό πληρώνεται με το άρθρο : 10.07.02 δια οδών καλής βατότητας με τιμή : 0,35tn.Km
Άρα η δαπάνη είναι : (5.566,04) Χ (0,35€/tKm) X (25Km) = 48.702,85€
Σύνολο : 67.054,41€
Στην παρούσα μελέτη δεν υπολογίζεται η επιχωμάτωση των γεωτεμαχίων με καθαρό εδαφικό υλικό.