Οι Κινηματογραφικές Βραδιές κλείνουν αυτή τη χρονιά με μια θερινή προβολή και σας προσκαλούν, σε συνεργασία με τη “Δεξαμενή Αναγνώσεων”, στην ταινία Persepolis, την Τετάρτη 13 Ιουνίου, στις 9.15 μ.μ., στον κοινωνικό πολυχώρο “Δεξαμενή”.
Υπόθεση: Όποιοι ισχυρίζονται ότι το κινούμενο σχέδιο δεν μπορεί να είναι ένα συναρπαστικό μέσο για ενήλικους και παιδιά ταυτόχρονα, θα χάσουν κάθε επιχείρημα μπροστά στο “Περσέπολις”. Όπως η σειρά των τεσσάρων τόμων κόμικ στο οποίο βασίζεται, αυτός ο αυτοβιογραφικός άθλος είναι απόλυτα προσβάσιμος και συγχρόνως υψηλή μορφή τέχνης.
Η καθόλου ναρκισσιστική αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο της “ατίθασης” Μαρζάν Σατραπί, που ήταν 8 ετών όταν η Ισλαμική επανάσταση άλλαξε την Τεχεράνη στην οποία γεννήθηκε, αναδίδει έναν έντονο λυρισμό, που εκρήγνυται με στιγμές ανείπωτης γλύκας και απέραντης μελαγχολίας. Γενναιόδωρο, ανθρώπινο, αστείο και συγκινητικό, το “Περσέπολις” αποτελεί μια κινηματογραφική απόλαυση σε όλα τα επίπεδα.Με τις φωνές των: Κατρίν Ντενέβ, Ντανιέλ Νταριέ, Κιάρα Μαστρογιάννι
Περισσότερα για την ταινία:
ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 60ΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΝΩΝ 2007
ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΣΚΑΡ 2008
Από το Ιράν, με το ξεκίνημα της Ισλαμικής Επανάστασης ξεκινά η παράδοξη περιπέτεια της… ενηλικίωσης της μικρής κι άφοβης Μαρζάν, φτάνοντας ως το Παρίσι του σήμερα. Με αυτοσαρκασμό και αιχμηρό χιούμορ ζωντανεύουν οι εικόνες της σύγχρονης Περσίας μέσα από την αυθάδη, αστεία και τόσο αληθινή διήγηση της Marjane Satrapi.
Τεχεράνη 1978. Τελευταίες μέρες του Σάχη. Η εννιάχρονη Μαρζάν έχει αποφασίσει τι θα γίνει όταν μεγαλώσει. Θα γίνει προφήτης και Μπρους Λη! Στο μεταξύ ο Αγιατολάχ Χομεϊνί θα ανατρέψει το Σάχη, στη χώρα θα επιβληθεί θρησκευτικός νόμος, οι γυναίκες θα αναγκαστούν να φορέσουν τη μπούργκα και χιλιάδες αντικαθεστωτικοί θα φυλακιστούν.
Μέσα σ’ αυτό το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο και μέσα σε μια αστική οικογένεια διανοούμενων, η ασυμβίβαστη Μαρζάν ακούει πάνκ, Άιρον Μέιντεν και Άμπα, πλακώνει στο ξύλο τα ξαδέρφια της και έχει «ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας» με τον Θεό. Όμως, μετά τη δολοφονία του αγαπημένου της θείου, και με το ξέσπασμα του πολέμου Ιράν-Ιράκ, η ζωή γίνεται αφόρητη και ο ατίθασος χαρακτήρας της τη βάζει σε μεγάλους κινδύνους.
Η μόνη σωτηρία για τη, δεκατετράχρονη πια, μοναχοκόρη τους είναι η Ευρώπη, οπότε οι γονείς της τη στέλνουν να συνεχίσει το σχολείο στην Αυστρία. Για τους συμμαθητές της είναι η μουσουλμάνα εκπρόσωπος του φανατικού καθεστώτος του Χομεϊνί. Για τους ενήλικες είναι ένας ιρανικός βραχνάς. Η Βιέννη είναι πολύ αφιλόξενη για τη μικρή εξόριστη.
Μόνη, ευάλωτη, με τις εφηβικές της κρίσεις και ένα σωρό παράξενους τύπους γύρω της, αλλά κυρίως με το πείσμα της, θα τα καταφέρει, τελικά, να γίνει αποδεκτή. Θα κάνει φίλους και θα ερωτευτεί, θα μπλέξει με περιθωριακούς, θα κινδυνέψει και, τελικά, θα επιστρέψει απογοητευμένη στην οικογενειακή αγκαλιά και στην τυραννία του τσαντόρ και της βάναυσης αστυνόμευσης. Η δυσκολία της επανένταξης είναι σα δεύτερη ξενιτιά. Μπαίνει στο πανεπιστήμιο και παντρεύεται. Μαζί με το πτυχίο παίρνει και το διαζύγιό της.
Στα 24, συνειδητοποιεί πως όσο βαθειά νιώθει Ιρανή, άλλο τόσο της είναι αδύνατο να συνεχίσει να ζει στην πατρίδα της. Η επαναστάτρια γιαγιά, που μοσχοβολά γιασεμί και καπνίζει σα φουγάρο, της συμπαραστέκεται στη δύσκολη απόφαση να ξαναφύγει, ίσως για πάντα. Το ίδιο κι οι προοδευτικοί και τρυφεροί γονείς της. Φεύγει για τη Γαλλία. Παρίσι 1994. Πρώτη μέρα αισιοδοξίας για το αύριο.
Λίγα λόγια για την Μαρζάν Σατραπί.
Γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1969 και πήγε στο γαλλικό σχολείο. Σπούδασε στη Βιέννη, επέστρεψε στο Ιράν, ενώ από το 1994 είναι εγκατεστημένη στο Παρίσι. Δούλεψε στο Atelier des Vosges, ένα καλλιτεχνικό στούντιο που μαζεύει στους κόλπους του μοντέρνους σχεδιαστές.
Τον Νοέμβριο του 2000 εκδόθηκε το «Περσέπολις 1», όπου η Μαρζάν περιέγραφε τα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής της υπό το καθεστώς του Σάχη μέχρι και το ξέσπασμα του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Ένα χρόνο μετά εκδόθηκε το «Περσέπολις ΙΙ» όπου και περιέγραφε τον πόλεμο μέχρι και το ταξίδι της στη Βιέννη σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, ενώ τα «Περσέπολις ΙΙΙ» και ΙV περιγράφουν τα χρόνια που ζούσε στην Αυστρία, τον επαναπατρισμό της στο Ιράν και την τελική φυγή για το Παρίσι.
Τα βιβλία της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες κι έγιναν best sellers παντού. Η πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία της η «Περσέπολις» ξεκίνησε το ίδιο δυναμικά την διεθνή της καριέρα.
Λίγα λόγια από τη Μαρζάν Σατραπί
Όταν πρωτοεκδόθηκαν τα βιβλία είχα πάρα πολλές προτάσεις ιδίως από την Αμερική. Μου είχαν προτείνει μέχρι και να κάνω μια τηλεοπτική σειρά όπως το Μπέβερλι Χιλς 90210 αλλά και ταινίες όπου η Τζένιφερ Λόπεζ θα έπαιζε τη μητέρα μου και ο Μπραντ Πιτ τον πατέρα μου!! Σκέτη τρέλα.
Η αλήθεια ήταν ότι για μένα, είχε κάνει τον κύκλο του το Περσέπολις, αλλά όταν μίλησα με τον Βανσάν (Παρονό) είδα ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια φρέσκια, καινούρια εμπειρία. Από την αρχή είχαμε συμφωνήσει ότι θα ήταν μια ταινία animation. Αν είχαμε κάνει μια ταινία με ηθοποιούς δεν θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα.
Στην καλύτερη περίπτωση θα ήταν μια εξωτική ιστορία, αλλά στη χειρότερη μια ιστορία για τον “Τρίτο Κόσμο”. Διεθνώς τα βιβλία γνώρισαν τέτοια επιτυχία επειδή τα σχέδια ήταν αφηρημένα και ασπρόμαυρα. Νομίζω ότι αυτό βοήθησε τους αναγνώστες από όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, από την Κίνα μέχρι τη Χιλή, να ταυτιστούν.
Όταν έγραφα τα βιβλία έπρεπε να θυμηθώ δεκαέξι ολόκληρα χρόνια της ζωής μου καθώς και περιόδους που ήθελα να ξεχάσω. Ήταν πολύ επίπονη διαδικασία. Το ανέβαλα συνέχεια. Δεν θα μπορούσα να το είχα κάνει μόνη μου. Είχα τρομερή δυσκολία να αρχίσω να γράφω αλλά και να αποστασιοποιηθώ από αυτά τα οποία έγραφα.
Η ταινία δεν παίρνει θέση απέναντι στην κατάσταση του Ιράν, απλώς δείχνει ότι υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι. Πάνω από όλα είναι μια ταινία για την οικογένειά μου, που αγαπώ πάρα πολύ.
Αν φυσικά οι θεατές πειστούν ότι οι Ιρανοί είναι άνθρωποι σαν όλους μας, και όχι “Ισλαμιστές φονταμενταλιστές”, “τρομοκράτες” κτλ, θα είμαι περήφανη γιατί έβαλα κι εγώ το λιθαράκι μου σε αυτό τον αγώνα. Άλλωστε, τα πρώτα θύματα του καθεστώτος είναι οι ίδιοι οι Ιρανοί. Μου λείπει πάρα πολύ η πατρίδα μου. Αν ήμουν άντρας θα έλεγα ότι το Ιράν είναι η μητέρα μου και το Παρίσι, η γυναίκα μου.
Λίγα λόγια για το σενάριο από τον Βανσάν Παρονό
Όταν διάβασα τα βιβλία της Μαρζάν ενθουσιάστηκα. Ήμουν μαζί της στο στούντιο όταν έγραφε το δεύτερο τόμο. Η δουλειά της έχει μια πολύ δυνατή, πολύ ιδιαίτερη ενέργεια, το σχέδιό της (η τεχνοτροπία της) είναι εξαιρετικό, και συνδυάζει το χιούμορ με το συναίσθημα, κάτι σπάνιο.
Όταν μου ζήτησε να κάνουμε μαζί την ταινία, δεν μπορούσα να αρνηθώ. Λάτρευα το βιβλίο αλλά και την ίδια τη Μαρζάν. Ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να κάνω κάτι καινούριο, είχε τρομερό ενδιαφέρον από καλλιτεχνική άποψη.
Προκειμένου να γράψουμε το σενάριο, για τρεις μήνες συναντιόμασταν κάθε μέρα για τρεις, τέσσερις ώρες. Χρησιμοποιούσαμε μολύβι, γιατί έτσι μπορούσαμε να σβήνουμε. Το βασικό ήταν να βρούμε την ισορροπία μεταξύ των πολύ χαρακτηριστικών στιγμών αλλά και των καθημερινών ασήμαντων λεπτομερειών.
Ήταν δύσκολο να φιλτράρουμε τι έπρεπε να κρατήσουμε και τι όχι. Στο τέλος ξεχάσαμε τελείως το βιβλίο και δουλεύαμε μόνο το σενάριο. Βέβαια ήταν τρομερά δύσκολο για μένα να συμμετάσχω σε κάτι τόσο αυτοβιογραφικό.
Αυτή ήταν η ζωή κάποιου ανθρώπου, συγκεκριμένα της συνεργάτιδάς μου, που γνώριζα και αγαπούσα. Καταλάβαινα ότι η Μαρζάν επηρεαζόταν βαθύτατα, οπότε ήμουν ιδιαίτερα προσεκτικός. Η Μαρζάν με ενθάρρυνε πολύ και μου έδωσε το ελεύθερο να κάνω ό,τι θέλω στο καλλιτεχνικό κομμάτι. Αλληλοσυμπληρωνόμασταν και φυσικά υπήρχαν στιγμές όπου ανταλάσσαμε απόψεις προκειμένου να βρούμε μια λύση.
Λίγα λόγια για τον Βανσάν Παρονό
Διάσημος «κομικάς» είναι ευρέως γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Winshluss. Γεννήθηκε το 1970 στη Λα Ροσέλ της Γαλλίας και με τον συνεργάτη του Σίζο, επινόησε τον χαρακτήρα “Monsieur Ferraille” στον οποίο και βασίζεται ολόκληρη σειρά κόμικ. Με τον Σίζο έχουν κάνει δύο μικρού μήκους ταινίες κινουμένου σχεδίου, ενώ το 2004 και 2007 είχαν προταθεί για βραβεία στο διάσημο φεστιβάλ κόμικ της Ανγκουλέμ.
Δια στόματος Ντανιέλ Νταριέ (γιαγιά)
Τα βιβλία τα λάτρεψα! Μου αρέσει το σκίτσο της, οι εκφράσεις των χαρακτήρων, ο τρόπος που παίζει με τις εικόνες.
Η ιστορία της έχει το σπάνιο χάρισμα να κάνει τους ανθρώπους να γελάνε αλλά και να κλαίνε.
Δια στόματος Κατρίν Ντενέβ (μαμά)
Μου αρέσουν πάρα πολύ τα σκίτσα της γιατί είναι σουρεαλιστικά αλλά έχουν, ταυτόχρονα και έναν ανυπέρβλητο ρεαλισμό μέσα τους. Το πνεύμα της, η ελευθερία της και η ιστορία της έχουν χιούμορ, νοσταλγία, αυτοσαρκασμό, και πολύ συναίσθημα. Είναι ένα μοναδικό κόμικ.
Δια στόματος Κιάρα Μαστρογιάνι (Μαρζάν)
Η ιστορία της με συγκίνησε. Ο συνδυασμός του σχεδίου, του χιούμορ, αλλά και ο τρόπος που αυτοσαρκάζεται, χωρίς ποτέ να θυματοποιείται.
Λίγα… αποσπάσματα από Κριτικές
«Τέχνη υψηλού επιπέδου!»
Variety
«Η Μαρζάν Σατραπί και ο Βενσάν Παρονό έκαναν μια σπουδαία ταινία, όμορφη και συγκινητική… Για ηλικίες από 7 -77!»
Studio
«Με την «Περσέπολις», συσκηνοθετημένη με τον Βανσάν Παρονό, η Μαρζάν Σατραπί αποδεικνύει ότι δεν είναι μόνο μια εμπνευσμένη σχεδιάστρια, αλλά επίσης μια κινηματογραφίστρια υπερταλαντούχα…. Ηθικό δίδαγμα? Ένα και μοναδικό, ουσιαστικό και πανανθρώπινο. Το καθήκον να παραμένεις πιστός στον ίδιο σου τον εαυτό, αψηφώντας όλα τα εμπόδια για να κερδίσεις την ελευθερία, την επιθυμία και την έμπνευση. Ανάμεσα στα (πάρα) πολλά της χαρίσματα, η «Περσέπολις» είναι μια ταινία ακέραια.»
Olivier de Bruyn, περιοδικό Premiere
Λίγα… «extras»
*Στην πρώτη προβολή της ταινίας για τους συνεργάτες στο Παρίσι, η Μαρζάν έκλαιγε και παραλίγο να λιποθυμήσει!
*Στην επίσημη προβολή της ταινίας στο Φεστιβάλ Καννών τον Μάιο 2007, η Μαρζάν Σατραπί, συνοδευόμενη από τους γονείς της – δεν χρειάστηκε να τους παρουσιάσει κανείς, καθώς οι πάντες τους αναγνώρισαν αμέσως (!) – , ο Βανσάν Παρονό, η Κατρίν Ντενέβ με την κόρη της, την Κιάρα Μαστρογιάννι, και όλοι οι συντελεστές της ταινίας, αποθεώθηκαν από το ενθουσιασμένο κοινό του κατάμεστου Palais des Festivals, το οποίο όρθιο χειροκροτούσε ασταμάτητα.
*Η Κιάρα Μαστρογιάννι ερμηνεύει την πιο εκπληκτική διασκευή του “Eye of the Tiger” που έχει ακουστεί!
*Το “Περσέπολις, μια αληθινή ιστορία” και “Περσέπολις 2, η επιστροφή” κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ηλίβατον.
*“Η Σρίνι Εχάντι, νικήτρια του Νόμπελ Ειρήνης το 2003 είχε δηλώσει: Τα γεγονότα (η ισλαμική επανάσταση και αυτά που επακολούθησαν) ήταν απλά ένα ατύχημα της ιστορίας. Σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτά που καθορίζουν το Ιράν. Το Ιράν έχει μια ιστορία χιλιάδων ετών. Δεν θα υπάρξει άλλη επανάσταση.
Οι Ιρανοί έχουν ήδη ζήσει μία και τους είναι αρκετή. Αλλά μια μέρα αυτή η χώρα θα γίνει αυτό που ήταν, μια κοινωνία ανοιχτή και χαρούμενη. Το Περσέπολις είναι η ιστορία αυτού ακριβώς του “ιστορικού ατυχήματος”. Είναι μια πρωτογενής αφήγηση των γεγονότων αυτών, και ένα μήνυμα για το μέλλον. Ένα μήνυμα από το δυνατό σου λόγο και το ιδιαίτερό σου στυλ. Σε ευχαριστούμε Μαρζάν και Βίνσεντ!”
Σιντίκι Κάμπα, Πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
*Το Ιρανικό Υπουργείο Πολιτισμού, μέσω ενός Οργανισμού του, διαμαρτυρήθηκε έντονα στη Γαλλική Πρεσβεία της Τεχεράνης, ενάντια στην επιλογή της ταινίας από το Φεστιβάλ Καννών για το Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του. Δήλωσε, ανάμεσα σε άλλα, ότι “η ταινία παρουσιάζει μια μη ρεαλιστική εικόνα των συνεπειών και των επιτευγμάτων της ισλαμικής επανάστασης”, γεγονός το οποίο δεν πτόησε την Επιτροπή από το να βραβεύσει την ταινία!
