Συμπληρώθηκαν 28 χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό του 1993.
Ήταν 2.10 το μεσημέρι της 26ης Μαρτίου του 1993 όταν ο Πύργος δονήθηκε από συνολικά 6 σεισμούς, εκ των οποίων ο ισχυρότερος και καταστροφικότερος ήταν μεγέθους 5,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ το εστιακό βάθος δεν υπερέβαινε τα 220 χιλιόμετρα (Λέκκας 1996).
Φέτος, συμπληρώνονται, είκοσι οκτώ χρόνια από την ημέρα που ο «Εγκέλαδος» σημάδεψε ανεξίτηλα την πρωτεύουσα του Νομού Ηλείας με απολογισμό μία νεκρή, 16 τραυματίες και εκτεταμένες καταστροφές σε πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια.
Οι μέγιστες εντάσεις παρατηρήθηκαν στις περιοχές Πύργου και Λασταιΐκων ενώ μικρότερες εντάσεις στα γειτονικά χωριά Λαμπέτι, Άγιος Γεώργιος, Κολίρι, Βαρβάσαινα κ.α.
Γράφημα της επιταχύνσεως του σεισμού της 26ης Μαρτίου 1993 στον Πύργο
Οικονομική και κοινωνική κρίση
Η σεισμική δραστηριότητα στον Πύργο και στην ευρύτερη περιοχή επιβεβαίωσε με δραματικό τρόπο τα δεδομένα παλαιότερων επιστημονικών ερευνών του Τομέα Δυναμικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, σύμφωνα με τα οποία δύο ενεργές ρηξιγενείς ζώνες που έτεμναν την πόλη, ήταν δυνατόν να προξενήσουν σημαντικά προβλήματα.
Παράλληλα, η συνεκτίμηση των στοιχείων της δραστηριότητας των ρηγμάτων που άρχισε το 1992 και οι καταγραφές των ηλεκτρικών σημάτων (ΒΑΝ) οδήγησαν στη –με μεγάλη προσέγγιση από τις 21 Μαρτίου- πρόγνωση του σεισμού της 26ης Μαρτίου. Παρότι η εμπειρία του καταστροφικού σεισμού της Καλαμάτας το 1986 και της Κυλλήνης το 1988 ήταν σχετικά πρόσφατες, ο σεισμός του 1993 στον Πύργο κλόνισε τα θεμέλια του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της πόλης.
Αρκετοί πολίτες βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς σπίτι και κοιμούνταν σε σκηνές ή εγκατέλειψαν τον Πύργο, οι μαθητές έκαναν μάθημα σε λυόμενα, ενώ ο φόβος και η ανησυχία απλώθηκαν πάνω από τη ηλειακή πρωτεύουσα για πολύ καιρό, αφού οι «πληγές» άργησαν να επουλωθούν.
Το νοσοκομείο της πόλης, εκκλησίες ,σχολεία, νεοκλασικά κτίσματα κατέρρευσαν μέσα σε λίγα λεπτά σαν χάρτινος πύργος και υπολογίζεται ότι το 50% των κτιρίων του Πύργου υπέστη ζημιές, ενώ το οικονομικό κόστος άγγιξε τα 60 δισ. δραχμές.
Είκοσι οκτώ χρόνια μετά, η συζήτηση ακόμα γίνεται για το αν ο σεισμός θα μπορούσε να προβλεφθεί και αν θα μπορούσαμε να έχουμε αποφύγει ορισμένες από τις συνέπειες, καθώς και αν η πόλη έχασε ιστορική ευκαιρία για την ανοικοδόμησή της με τρόπο που θα την αναγεννούσε αναπτυξιακά.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς το 50% των κτηρίων είχε υποστεί ζημιές από τον μεγάλο σεισμό
«Επιτροπή χωρίς επιστημονική ειδίκευση»
Η εφ. «Πατρίς» πριν κάποια χρόνια είχε αποκαλύψει ότι η ομάδα ΒΑΝ είχε προειδοποιήσει τις αρμόδιες αρχές για τον επερχόμενο σεισμό, όπως αποκαλύπτει στο βιβλίο η Δρ Μαίρη Λαζαρίδου-Βαρώτσου, σύζυγος του Ηλείου φυσικού Παναγιώτη Βαρώτσου.
Όπως αναφέρει η Μαίρη Λαζαρίδου στο βιβλίο «ο κ.Βαρώτσος απέστειλε επιστολή στην οποία έγραφε ότι η ερευνητική του ομάδα είχε συστήσει επιτροπή ειδικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό και επιθυμούσε να εκφέρει άποψη για το αν πρέπει να παρθούν προληπτικά μέτρα λόγω των προσεισμικών ηλεκτρικών σημάτων. Ωστόσο, ο υπουργός είχε ήδη συγκροτήσει επιτροπή, αλλά με μέλη χωρίς την απαραίτητη επιστημονική ειδίκευση για να κάνει κρίσεις».
Είχε «προειδοποιήσει»
Η σεισμική ακολουθία στην περιοχή του Πύργου που είχε αρχίσει στις 14 Φεβρουαρίου του 1993 με τον κυματοειδή, μεγάλης διάρκειας σεισμό, είχε αφήσει τη σεισμολογική κοινότητα άναυδη από τη διάρκειά της. Σχεδόν κάθε εβδομάδα, τις βραδινές ώρες, ένας ισχυρός σεισμός δονούσε την περιοχή, σπάζοντας τα νεύρα των κατοίκων, αλλά συγχρόνως θέτοντάς τους σε ετοιμότητα.Η δραματική κατάληξή της σημειώθηκε το μεσημέρι της 26ης Μαρτίου, όταν ο δίδυμος σεισμός μεγέθους 5,5 και 5,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, μικρού εστιακού βάθους και με επίκεντρο μέσα στην πόλη, στην περιοχή της Δεξαμενής, προκάλεσε σημαντικές βλάβες στα κτίρια του Πύργου και ορισμένων χωριών της ευρύτερης περιοχής. Το χρονικό διάστημα μεταξύ των δύο δονήσεων ήταν τρία λεπτά. Αυτό το χρονικό κενό, καθώς και το μοίρασμα της σεισμικής εκτονώσεως σε δύο δονήσεις αντί μιας, έσωσαν πολλές ανθρώπινες ζωές, αλλά και την περιοχή από τεράστιες καταστροφές….
Επιστημονικό φαινόμενο..
Το φαινόμενο της σεισμικής ακολουθίας για πάνω από ένα μήνα και του δίδυμου σεισμού που την κορύφωσε, χαρακτηρίστηκε επιστημονικά εντυπωσιακό φαινόμενο και έκτοτε αποτελεί παράδειγμα στην επιστημονική βιβλιογραφία. Αυτό ωστόσο είχε ωθήσει τους κατοίκους να πάρουν τα στοιχειώδη μέτρα και να είναι σε ετοιμότητα για την ώρα του μεγάλου σεισμού. Υπήρξε μόνο ένα θύμα, μία ηλικιωμένη γυναίκα, η οποία πέθανε από καρδιακή προσβολή.
Πολλά παλιά κτήρια της πόλεως και των τριγύρω χωριών έπαθαν ζημιές και στη συνέχεια κατεδαφίστηκαν. Σημαντικές ζημιές υπέστησαν και τα μνημειώδη κτήρια της πόλεως, όπως το Μανωλοπούλειο Νοσοκομείο, το Μητροπολιτικό Μέγαρο, οι ναοί του Αγίου Νικολάου, της Αγίας Κυριακής και του Αγίου Διονυσίου.
«Έβαλε» το χέρι του ο Άγιος Χαράλαμπος
Η σωτηρία της πόλης από τα χειρότερα αποδόθηκε στον προστάτη της Άγιο Χαράλαμπο, του οποίου την παρουσία βεβαίωσαν αρκετοί κάτοικοι. Για το λόγο αυτό έγινε και περιφορά της εικόνας του Αγίου στην πόλη.Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν αρκετά δύσκολα, έφεραν όμως σημαντική οικονομική ανάπτυξη, και μεγάλη ανοικοδόμηση με αντισεισμικές οικοδομές. Αρκετά διατηρητέα κτήρια αναπαλαιώθηκαν, άλλα όμως, όπως το Μανωλοπούλειο και η οικία Παπαγιάννη στην οδό Ερμού, στέκουν μέχρι σήμερα βαρύτατα πληγωμένα, θυμίζοντας την καταστροφή εκείνης της ημέρας και την εξοργιστική αναξιοπιστία του Ελληνικού Κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως. Μετά το Μάρτιο του 1993 ο Πύργος απέκτησε νέο πρόσωπο, όχι κατ’ ανάγκην ωραιότερο και ασφαλέστερο…
Πολύτιμη ήταν η βοήθεια των προσκόπων στις δύσκολες στιγμές που βίωσαν εκείνη την περίοδο οι κάτοικοι της πόλης
H συμβολή των προσκόπων
Εκείνες τις δύσκολες ημέρες του ΄93, οι Πρόσκοποι του Πύργου βρέθηκαν ,πρώτοι, και κατόπιν από όλα τα μέρη της Ελλάδας, στη δοκιμαζόμενη πόλη του Πύργου ,στήνοντας τις πρώτες σκηνές ,οργανώνοντας τα συσσίτια ,αλλά και σε άλλες παράλληλες υπηρεσίες μαζί με τα όργανα της πολιτείας, δίνοντας θάρρος στους κατοίκους της περιοχής.
Το Αρχηγείο τους ήταν στον καταυλισμό της Αγίας Βαρβάρας όπου γινόταν η καταγραφή και κατανομή των σκηνών και των αναγκών των κατοίκων.
Για τους λόγους αυτούς ο τότε δήμαρχος Πύργου Γιώργος Δημητρακόπουλος σε μια συγκινητική εκδήλωση απένειμε διακρίσεις και μετάλλια στους συμμετέχοντες παρουσία του τότε Γενικού Εφόρου Ελλάδος και πολλών στελεχών του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων.
πηγή:https://tempo24.news/
