Πόλεμος για τα δεδομένα 1,6 εκατομμυρίων χρηστών – Τι γίνεται στην Ελλάδα και πώς λειτουργεί η εφαρμογή της εταιρείας του Τιμ Κουκ – «Μην πιστεύετε την Apple», λέει η Facebοok που αντέδρασε έντονα στην επιβολή του App Tracking Transparency – Στην Αμερική τα applications που έχουν ήδη προσαρμοστεί στη νέα νόρμα ζητούν τη σχετική άδεια από τους χρήστες, αλλά σε συντριπτικό ποσοστό εισπράττουν ένα ξεκάθαρο «όχι»
Δηλαδή σε κάθε application το οποίο, παράλληλα με την όποια χρησιμότητά του, φακελώνει τον χρήστη συλλέγοντας κάθε είδους προσωπικά στοιχεία. Με τα νέα δεδομένα που εισάγει η Apple, στο εξής κάθε application για iPhone θα πρέπει να εναρμονιστεί με την πρωταρχική απαίτηση του λειτουργικού συστήματος iOS 14.5.1, ώστε να δίνει στον χρήστη το δικαίωμα επιλογής αν θα επιτρέψει ή όχι την καταγραφή της δραστηριότητάς του και την περαιτέρω αξιοποίησή της για εμπορικές ή άλλες σκοπιμότητες.
Τιμ Κουκ
Με το Αpp Tracking Transparency (Διαφάνεια στην παρακολούθηση), η Apple παρέχει σε κάθε κάτοχο συσκευής iPhone τη δυνατότητα να λέει «όχι» σε κάθε application που φακελώνει τον χρήστη, συλλέγοντας κάθε είδους προσωπικά στοιχεία
Από την άλλη πλευρά, η Facebook του Μαρκ Ζάκερμπεργκ τελεί εν βρασμώ, καθώς μέρος των εσόδων της προέρχεται από το είδος των διαφημίσεων τις οποίες το App Tracking Transparency αποκλείει.
Η Facebook έχει αποδυθεί σε μια εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού προβάλλοντας την αλήθεια από μια σκοπιά εντελώς αντίθετη προς εκείνη της Apple. Πάντως, η οξύτητα της αντίδρασης δεν είναι ευθέως ανάλογη της πραγματικής απώλειας εσόδων. Η συνολική διαφημιστική δαπάνη αποφέρει στη Facebook περί τα 80 δισ. ευρώ ετησίως και οι διαφημίσεις οι οποίες πλήττονται από το App Tracking Transparency αντιστοιχούν περίπου στο 5%. Επομένως, ο πόλεμος με την Apple κατ’ ουσίαν διεξάγεται κυρίως για τις μελλοντικές και ενδεχόμενες παρενέργειες των νέων μέτρων. Και αυτό είναι εύλογο, αρκεί να φανταστεί κάποιος τι θα γίνει αν, μετά το iOS, ένα εργαλείο παρόμοιο με το App Tracking Transparency υιοθετηθεί από την Google για το λειτουργικό σύστημα Android. Το οποίο χρησιμοποιείται από την πλειονότητα της παγκόσμιας κοινότητας των 1,6 δισεκατομμυρίων χρηστών, με πάνω από τα 7 στα 10 smartphones να είναι εφοδιασμένα με το λογισμικό Android. Αν η Google αποφασίσει να μιμηθεί την Apple, τότε η Facebook -μαζί με αμέτρητες άλλους δημιουργούς applications- μπορεί να φτάσει ακόμη και στη χρεοκοπία.
Παρακολούθηση, τέλος!
Η πρώτη εντύπωση από την καθιέρωση του App Tracking Transparency είναι ότι ελάχιστοι χρήστες συγκατατίθενται στο tracking. Τα applications που έχουν ήδη προσαρμοστεί στη νέα νόρμα της Apple ζητούν τη σχετική άδεια από τους χρήστες, αλλά σε συντριπτικό ποσοστό, κοντά στο 95% των περιπτώσεων, εισπράττουν ένα ξεκάθαρο «όχι». Η στατιστική εικόνα προέρχεται από τις ΗΠΑ, θεωρείται όμως ενδεικτική της τάσης που πρόκειται να επικρατήσει σε όλο τον κόσμο.
Επίσης, η εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών Unity Technologies ανακοίνωσε ότι αναμένει πτώση των εσόδων της για την τρέχουσα χρονιά κατά 30 εκατ. δολάρια, γεγονός που συναρτάται απευθείας με την επιβολή του νέου μέτρου από την Apple.
Οπως είναι προφανές, η πρωτοβουλία της Apple θίγει ευθέως τα συμφέροντα κάθε εταιρείας η οποία βασίζεται στα έσοδα από στοχευμένες διαφημίσεις μέσω app. Μία από τις επιχειρήσεις που κατεξοχήν απειλούνται άμεσα με δραματικό περιορισμό των εσόδων τους εξαιτίας της νέας πολιτικής της Apple είναι οπωσδήποτε η Facebook. Εκπρόσωποι της οποίας αντεπιτίθενται με σφοδρότητα στην Apple εκτοξεύοντας κατηγορίες για υποκρισία και παραπλάνηση του κοινού. Η Facebook καταγγέλλει ότι πίσω από το επιτηδευμένο πρόσχημα και τις ρομαντικές μεγαλοστομίες περί σεβασμού προς τα θεμελιώδη δικαιώματα του χρήστη κ.λπ. η Apple διαπράττει πολύ σοβαρές παραβιάσεις ιδιωτικών δεδομένων. Σύμφωνα με τη Facebook, η πλατφόρμα στοχευμένης διαφήμισης της Apple εξακολουθεί να κατασκοπεύει τους κατόχους iPhone και iPad χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Και επιπλέον, ότι η παντοδύναμη Apple οδηγεί σε σίγουρη εξαφάνιση τους μικρούς δημιουργούς εφαρμογών, καθώς η απαγόρευση του tracking θα μπορούσε να ισοσκελιστεί μόνο με κάποιου είδους συνδρομή. Στην πράξη όμως απειροελάχιστοι θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν για app κάθε είδους (χρηστικά, ενημερωτικά, ψυχαγωγικά κ.ο.κ.) τα οποία επί του παρόντος εγκαθιστούν στη συσκευή τους ακόμη και από περιέργεια, ακριβώς επειδή είναι δωρεάν. Και έως τώρα εκατομμύρια app ήταν δωρεάν επειδή παρακολουθούσαν τη δραστηριότητα κάθε χρήστη και, ακολούθως, είτε πουλούσαν τα δεδομένα που συνέλεγαν σε άλλες επιχειρήσεις, είτε τα εκμεταλλεύονταν αμέσως για την προβολή διαφημίσεων.
Το διακύβευμα γύρω από την προσθήκη του App Tracking Transparency είναι ποσά δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς στην πράξη ανατρέπεται εκ βάθρων ολόκληρος ο μηχανισμός κερδοφορίας ενός ολόκληρου κλάδου με αστρονομικού ύψους τζίρο. Το σύστημα, πολύ σχηματικά, λειτουργεί ως εξής: οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί, π.χ., το Facebook μέσω του κινητού τηλεφώνου του αφήνει ηλεκτρονικά αποτυπώματα για τα στοιχεία της ταυτότητάς του, όπως φύλο, ηλικία, επάγγελμα, τόπο διαμονής, διασυνδέσεις με φίλους και κοινωνικό status, ενδιαφέροντα, χόμπι, οπαδικές προτιμήσεις κ.λπ. Τα στοιχεία αυτά αποθησαυρίζει και αξιοποιεί ποικιλοτρόπως το Facebook – όπως και κάθε άλλη εφαρμογή. Ο κυρίαρχος τρόπος μετατροπής του αχανούς αυτού αρχείου με δισεκατομμύρια προφίλ χρηστών είναι η διαφήμιση. Αναλύοντας και συνδυάζοντας τα δεδομένα, όπως τα μαρτυρούν οι κρυφοί ψηφιακοί κατάσκοποι μέσα στις συσκευές της Apple, το Facebook είναι σε θέση να στέλνει στοχευμένα και εξατομικευμένα διαφημιστικά μηνύματα σε καθέναν από τα δισεκατομμύρια των χρηστών της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης.
Μαρκ Ζάκερμπεργκ
Η Apple στρέφεται εναντίον των εσωτερικών επιχειρηματικών εφαρμογών του Facebook και του Instagram για αντιπερισπασμό.
Η αλήθεια είναι, λέει η Facebook, ότι η Apple έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές της στις διαφημίσεις και μέσω των αλλαγών στο iOS 14 προσπαθεί να μετατρέψει τη δωρεάν χρήση του Διαδικτύου σε εφαρμογές και υπηρεσίες επί πληρωμή, ώστε να αποσπά κέρδη
Οι αριθμοί στην Ελλάδα
Από την άποψη των αριθμών, για την Ελλάδα ισχύει ότι περίπου 1 στους 7 χρήστες smartphones και tablets είναι ιδιοκτήτης κάποιας συσκευής της Apple, δηλαδή iPhone και iPad. Αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι το 15,36% των Ελλήνων συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιεί ψηφιακές εφαρμογές ειδικά προσαρμοσμένες για το iOS της Apple. Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, ο αριθμός των ενεργών συνδέσεων κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα ανέρχεται σε 11,9 εκατομμύρια, βάσει στοιχείων του 2019. Αν το 15% εξ αυτών αντιστοιχεί σε iPhone, τότε ένας αριθμός της τάξης των 2 εκατομμυρίων χρηστών στη χώρα μας (με την προϋπόθεση ότι έχει εγκαταστήσει την αναβάθμιση 14.5.1 του iOS) ήδη ερωτάται αν εγκρίνει την παρακολούθηση της δραστηριότητάς του. Το αντίστοιχο ισχύει για καθέναν από τους 1,65 δισεκατομμύρια ιδιοκτήτες iPhone σε όλο τον πλανήτη.
Σκληρή απάντηση
Το «ΘΕΜΑ» ζήτησε την επίσημη θέση της Facebook και μια εκτίμηση για τις αναμενόμενες εξελίξεις, ειδικά για την ευρωπαϊκή και την ελληνική κοινότητα χρηστών της πλατφόρμας από συσκευές Apple. Η απάντηση που δόθηκε ήταν η παραπομπή σε μια ανοιχτή επιστολή της Facebook, η οποία έχει συνταχθεί με πολύ σκληρή φρασεολογία και με συγκεκριμένες αιχμές κατά της Apple. Το κείμενο αυτό έχει ως εξής: «Η Apple κατηγορείται ότι παρακολουθεί και καταγράφει προσωπικά δεδομένα χρηστών από τους προσωπικούς τους υπολογιστές, χωρίς τη συναίνεση των πελατών της μέσω της τελευταίας ενημέρωσης του λειτουργικού περιβάλλοντος macOS. Η Apple έχει ιστορικό πάνω σε αυτό το θέμα, καθώς παλαιότερα είχε αποκαλυφθεί ότι παραβίαζε το απόρρητο χρηστών της και επέτρεψε την πρόσβαση στα ιδιωτικά ηχητικά μηνύματα εκατομμυρίων ανθρώπων μέσω ενός κενού ασφαλείας στο FaceTime.
Οι χρήστες, φυσικά, δεν γνώριζαν τίποτα για όλα αυτά. Τώρα η Apple στρέφεται εναντίον των εσωτερικών επιχειρηματικών εφαρμογών του Facebook και του Instagram για αντιπερισπασμό. Δυστυχώς, ούτε εμείς είμαστε τέλειοι και γι’ αυτό η τακτική της Apple φαίνεται να πετυχαίνει. Η αλήθεια είναι όμως ότι η Apple έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές της στις διαφημίσεις και μέσω των αλλαγών στο iOS 14 προσπαθεί να μετατρέψει τη δωρεάν χρήση του Διαδικτύου σε εφαρμογές και υπηρεσίες επί πληρωμή, ώστε να αποσπά κέρδη. Ως αποτέλεσμα, η Apple εκμεταλλεύεται την κυρίαρχη θέση της στην αγορά για να προωθήσει τη δική της συλλογή δεδομένων.
Ενώ παράλληλα καθιστά σχεδόν αδύνατη για τους ανταγωνιστές της τη χρήση των ίδιων πληροφοριών που εκείνη συλλέγει. Η Apple ισχυρίζεται ότι οι αλλαγές που κάνει αφορούν την προστασία του απορρήτου. Στην πραγματικότητα, αφορούν το κέρδος. Μην αρκεστείτε σε ό,τι λέμε εμείς ως Facebook. Ακούστε τις μικρές επιχειρήσεις, όλους όσοι μιλούν για τις καταστροφικές συνέπειες που θα υποστούν από την επιβολή των νέων μέτρων εκ μέρους της Apple». Η Facebook διατείνεται ότι, κατά βάθος, η επιβολή του App Tracking Transparency είναι απλώς ένα μέσο για την επίτευξη του απώτερου και μεγαλύτερου στόχου της Apple, δηλαδή να μετατραπεί σε παγκόσμια αυτοκρατορία λογισμικού, πέρα από τον ηγετικό της ρόλο στην αγορά ως κατασκευάστριας συσκευών προηγμένης ψηφιακής τεχνολογίας. Ο Τζόελ Κάπλαν, αντιπρόεδρος της Facebook και αρμόδιος για θέματα κοινωνικής στρατηγικής, δεν θα μπορούσε να το θέσει περισσότερο ξεκάθαρα: «Μη γελιέστε. Το γεγονός είναι ότι η βιομηχανία διαφημίσεων εξακολουθεί να είναι αλυσοδεμένη και οι μικρές επιχειρήσεις παραμένουν στον απόλυτο έλεγχο της Apple. Δυστυχώς για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, η επιβολή του App Tracking Transparency θα αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού υπέρ της Apple».
Παρ’ όλα αυτά, οι διαμαρτυρίες της Facebook ηχούν περισσότερο ως κραυγή αγωνίας παρά ως έκφραση των αληθινών διαθέσεων του κοινού. Με το 95% των χρηστών να απορρίπτει χωρίς δεύτερη σκέψη το αίτημα των app για το ψηφιακό φακέλωμα, η πλάστιγγα φαίνεται να έχει ήδη πάρει κλίση προς την πλευρά της Apple. Και ίσως η καινοτομία του App Tracking Transparency να αποδειχθεί σύντομα εξίσου επαναστατική, φέρ’ ειπείν, ακόμη και με την εφεύρεση του iPhone – ή και ακόμη πιο ρηξικέλευθη.
